مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

با توجه به اهميت مطالعات رسوب دهي آبخيزها، براي برآورد غلظت رسوب معلق جريان از منحني سنجه استفاده مي شود. اما اين منحني سنجه در بيش تر مواقع نتوانسته به خوبي بيانگر غلظت رسوب دبي هاي بالا باشد که اين به دليل اريب ناشي از تبديل لگاريتمي و اريب ناشي از عمل برون يابي است. با توجه به اهميت موضوع، در اين پژوهش با هدف بهينه سازي منحني سنجه رسوب، بهترين رابطه دبي جريان-غلظت رسوب براي خروجي زيرحوضه هاي اصلي سد کمال صالح استان مرکزي ارايه گرديد. براي انجام کار ابتدا با استفاده از دو منحني سنجه يک خطي و حدوسط، و به کمک 5 فاکتور اصلاحي FAO، QMLE، Smearing، MVUE و b، انواع معادله هاي سنجه رسوب تهيه، و سپس کارايي آن ها ارزيابي شد. نتايج بر اساس مقادير شاخص هاي ارزيابي نشان داد که معادله بهينه دبي- رسوب در ايستگاه حسن آباد، از منحني سنجه يک خطي با ميانگين ضرايب اصلاحي MVUE؛ و در ايستگاه قلعه نو، از منحني سنجه حدوسط با ميانگين ضرايب اصلاحي MVUE پيروي مي کند. طبق نتايج، فاکتور اصلاحي b در منحني سنجه حدوسط دسته ها توانست به خوبي اختلاف بين مقادير برآوردي و مشاهده اي را در دبي هاي بالا کم کند، ولي معادله هاي -Smearing خطي و QMLE به دليل پراکنش زياد داده هاي مشاهده اي و نيز ضعف در مورد برون يابي مقادير، کم ترين کارايي را داشتند. همچنين مشخص شد که منحني سنجه حدوسط با فاکتور اصلاحي FAO در مقايسه با ساير منحني هاي سنجه عملکرد بهتري در برآوردي رسوب دبي هاي سيلابي داشته است.

 نسخه قابل چاپ