مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

شناسايي وجود و يا نبود روند در جريان رودخانه ها و سيلاب ها به منظور دخالت دادن در تجزيه و تحليل هاي آماري براي برنامه ريزي و مديريت منابع آب و طراحي تاسيسات زيربنايي امري اجتناب ناپذير است. بنابراين در اين پژوهش روند سه متغير آماري دبي متوسط روزانه، حداکثر دبي روزانه و دبي حداکثر لحظه اي در 10 ايستگاه هيدرومتري واقع در حوزه آبخيز اترک در دوره آماري 1382-1351 با استفاده از آزمون هاي ناپارامتري من-کندال، رو اسپيرمن و تيل-سن مورد مطالعه قرار گرفته است. نتايج پژوهش نشان داد که آزمون هاي مختلف نتايج مشابهي ارايه مي دهند. به جز يک ايستگاه، در بقيه ايستگاه هاي مورد مطالعه، دبي حداکثر لحظه اي داراي سير صعودي بوده ولي دبي متوسط روزانه در همه ايستگاه ها داراي روند نزولي بوده است. دبي حداکثر روزانه در نيمي از ايستگاه ها صعودي و در نيمي ديگر نزولي بوده است. در 70 درصد ايستگاه ها، روند مشاهده شده دبي متوسط روزانه و در 30 درصد ايستگاه ها روند مشاهده شده دبي حداکثر لحظه اي در سطح اطمينان 95 درصد معني دار بوده است. در حالي که روندهاي مشاهده شده دبي حداکثر روزانه در هيچ کدام از ايستگاه ها در سطح اعتماد 95 درصد معني دار نبوده است. با توجه به نتايج به دست آمده مي توان بيان نمود که رژيم آب دهي حوزه آبخيز اترک دست خوش تغيير گشته و اين تغييرات باعث کاهش آب دهي حوزه و افزايش شدت طغيان هاي سيلابي شده است. بنابراين مديران و برنامه ريزان منابع آب منطقه بايد در تحليل ها، طراحي ها و برنامه ريزي هاي خود به اين مساله توجه کافي داشته باشند. دلايل اين تغيير رژيم هيدرولوژيکي حوزه آبخيز اترک ممکن است مرتبط با تغيير اقليم و يا تغيير کاربري اراضي باشد که نياز به پژوهش هاي بيش تر دارد.

 نسخه قابل چاپ