بانک مقالات علوم و فنون دریایی

خانواده Spionidae از بزرگترين خانواده هاي متعلق به رده پرتاران (Polychaeta) از شاخه کرمهاي حلقوي (Annelidae) است. [1]. بررسي حاضر نخستين گزارش از وجود اين خانواده در حوضه جنوبي درياي خزر (ساحل شهرستان نور) مي باشد. اعضاي اين خانواده درون بستر يا روي آن زندگي مي کنند و بسترهاي سرشار از مواد آلي را ترجيح مي دهند. اين کرم ها سري مشخص، بدني دراز و به طور واضح بند بند دارند. رنگ بدن سبز کم رنگ و سر در برگيرنده دو Palp (زوايد حسي- تغذيه اي) است. از نظر تغذيه رسوب خوارند و از مواد آلي موجود در بستر تغذيه مي کنند [2]. در داخل لوله هايي ساخته شده از گل و ذرات ماسه زندگي مي کنند. اندازه آنها کوچک (150mm-10) است و بومي سواحل غربي اقيانوس اطلس شمالي مي باشند [3].
در پاييز 1383 در نمونه برداريهاي جوامع بنتوزي در سواحل شهرستان نور که به وسيله گرب Van Veen انجام شد، تعداد زيادي کرم پرتار با ظاهري متفاوت با ديگر پرتاران درياي خزر ديده شدند. مقايسه اين کرمها با ديگر کرمهاي پرتار گزارش شده در درياي خزر 4]، 5، [6 نيز اين تفاوتها را بخوبي نشان مي دهد. با بررسي و مقايسه دقيق خصوصيات ريخت شناسي مشخص شد که اين کرمها متعلق به خانواده Spionidae مي باشند. اين موضوع با تهيه و ارسال نمونه ها و عکسهايي به وسيله دکترRouse Greg پرتارشناس و کارشناس موزه جنوبي استراليا (آدلايد) و دکتر Danny Eibye-Jacobsen کارشناس موزه جانوري Universitetsparken دانمارک نيز تاييد شد. مطالعات بيشتر در آزمايشگاه نشان مي دهد که اين کرمها درون لوله هايي سيلندري شکل و مستقيم ساخته شده از شن و گل زندگي مي کنند (مشاهده مستقيم روي کرمهاي زنده) و بدن آنها دراز و سبز رنگ است. سر در اين کرمها واضح است و روي آن يک جفت چشم، يک جفت پالپ و دهان وجود دارد که اکثرا در هنگام بررسي آزمايشگاهي، پالپها کنده مي شوند. مخرج در انتهاي بدن است و تنفس به وسيله آبششهايي پر مانند صورت مي گيرد. مقايسه اين نتايج با منابع موجود ديگر نيز 2] و [7 اطلاعات به دست آمده از اين تحقيق را تاييد مي کند )شکل (1.

 نسخه قابل چاپ