بانک مقالات علوم محیطی

مدل تصميم گيري (Decision making model) يكي از انواع روش هاي ارزيابي آثار توسعه بر محيط زيست (EIA) است. مدل تصميم گيري تجلي ارتباط بين كميت ها و كيفيت هاي بخشي از جهان هستي به صورت فيزيكي و رياضي است، به صورتي كه نشان دهنده هستي، يا پديده موجود در دنياي واقعي باشد. از اين قرار، مدل ها روابط بين داده ها را براي پيش بيني چگونگي رويدادها در جهان واقعي تشريح مي كنند. مدل تخريب Makhdoum,2002)) يكي از انواع مدل هاي رياضي است كه در اين بررسي براي مطالعه آثار توسعه بر محيط زيست استان همدان از آن استفاده شده است. در اين روش براي نماياندن تخريب در واحدهاي نشانزد – كه بنا به مورد مي تواند آبخيز، زيرحوزه، شهر و شهرستان، واحد زيست محيطي، زيستگاه ها، يا شبكه باشد – از مدل هاي خطي استفاده مي شود. رابطه تخريب عبارتند از:
H= (?I + Dp)/ V₀  
H= ضريب تخريب هر واحد نشانزد
?I=  مجموع شدت عوامل تخريب هر واحد نشانزد
Dp= تراكم فيزيولوژيك (نسبت جمعيت بر وسعت زمين هاي قابل كشت) و V₀= آسيب پذيري بوم شناختي
براي دستيابي به اين مهم، ابتدا محدوده استان همدان (مرز سياسي) به 849 شبكه 2500 هكتاري ( 2×2 سانتيمتر روي نقشه توپوگرافي 250000 :1) تقسيم شد. آسيب پذيري اكولوژيكي با استفاده از نقشه هاي شيب، ارتفاع، اقليم،‌ حساسيت سنگ مادر به فرسايش، ‌خطر زمين لرزه، طبقات آسيب پذيري خاك، حساسيت هيدرولوژيك، پوشش گياهي و زيستگاه محاسبه شده و طبقه بندي شد. در مرحله بعد با استفاده از نقشه توپوگرافي، مشاهدات ميداني و نظرهاي كارشناسان و افراد محلي، تعداد 19 عامل تخريب در كل استان شناسايي و شدت آنها تعيين گرديد. تراكم فيزيولوژيك هم از تقسيم جمعيت موجود در هر شبكه كاري بر وسعت زمينهاي قابل كشت در هر شبكه به دست آمد. در نهايت با استفاده از جدول نهايي تخريب و وارد كردن مشخصه هاي مدل در نرم افزارExcell ، ضريب تخريب در هر يك از شبكه هاي كاري استان مورد محاسبه و تحليل قرار گرفت. ضرايب تخريب به دست آمده براي كليه شبكه ها، بر اساس نظريه فازي در 6 طبقه و3 دسته طبقه بندي شدند. بدين ترتيب كليه شبكه ها از نظر شدت و ميزان تخريب با يكديگر مقايسه شدند و كل استان به سه پهنه با توانايي توسعه بيشتر، نيازمند بازسازي و نيازمند اقدامات حفاظتي تقسيم شد. در مجموع، 59/87 درصد از مساحت كل استان مستعد توسعه بيشتر، 083/12 درصد نيازمند بازسازي و 513/0 نيازمند اقدامات حفاظتي شناسايي شد.

 نسخه قابل چاپ