بانک مقالات علوم محیطی

مصرف کودهاي نيتروژن دار بدون توجه به آثار سو بر خصوصيات خاک، محصولات کشاورزي و به ويژه محيط زيست، به طور چشمگيري افزايش يافته است. نيترات به عنوان عمده ترين شکل نيتروژن به راحتي به آب هاي زير زميني منتقل و موجب آلودگي آنها مي شود. آب هاي زير زميني به علت داشتن کيفيت مناسب و قابليت دسترسي آسان، مهمترين منبع تامين آب در مناطق خشک و نيمه خشک است. هدف از انجام اين تحقيق، بررسي آلودگي نيترات، توزيع و تغييرات آن در آب هاي زير زميني حاشيه زاينده رود در منطقه خشک و نيمه خشک استان اصفهان است. بدين منظور از باغبادران تا وزنه حدود 100 حلقه چاه آب داير انتخاب شد و هر دو ماه يک بار از مهر ماه 1377 تا مهر ماه 1381 نمونه برداري انجام گرفت و غلظت TH, SO₄^2-, Mg ²⁺, Ca²⁺, Na⁺, k⁺, HCO₃^-, Cl^-, NO₃- N و EC اندازه گيري شد. نتايج نشان داد ميانگين غلظت نيتروژن نيتراتي در آب چاه هاي باغبادران با عمق متوسط  6 متر 5.28 ، در منطقه فلاورجان با عمق متوسط 7.5 متر 17.63 و در منطقه ورزنه با عمق متوسط 6 متر 6.35 ميلي گرم در ليتر بود. بيشترين مقدار غلظت نيتروژني نيتراتي در آب چاه در منطقه جلال آباد در فاصله يک کيلومتري ساحل زاينده رود و به ميزان 70.8 ميلي گرم در ليتر (7 برابر حد استاندارد 10 ميلي گرم در ليتر) در تاريخ 27/1/80 اندازه گيري شد. ميانگين غلظت نيتروژن نيتراتي چاه آب آشاميدني روستاي باغ ملک (چاه شماره 1) با چاه آب شهر ورزنه (چاه شماره 100) در طول مدت مطالعه تفاوت معني دار نداشت ولي اين غلظت در منطقه لنجان (کله مسيح، چمگران، زرين شهر، فلاورجان و درچه) به علت فعاليت زياد کشاورزي (به طور عمده برنج کاري) با نقطه شروع (چاه شماره 1) و نقطه پايان (چاه شماره 100) داراي تفاوت معني داري بود. همچنين، نتايج نشان داد که غلظت نيترات با هيچيک از پارامترهاي شيميايي اندازه گيري شده در نمونه هاي آب زير زميني همبستگي معني داري ندارد.