بانک مقالات علوم محیطی

همه اشكال متنوع حيات كه دنياي پيرامون ما را تشكيل مي دهند ارزش خاص خود را دارند. اگر چه برخي از جانداران نسبت به جانداران ديگر پيش تر شناخته شده اند، ليكن از بين رفتن حتي يك موجود زنده و به دنبال آن نقش اکولوژيکي گونه كه ممكن است براي بشر ناشناخته باشد آثار نامطلوبي در تعادل طبيعت بر جاي خواهد گذاشت. مهره داران کوچک جثه از جمله جوندگان و خزندگان جز اين موجودات بحساب مي آيند. کشور ايران در جنوب غرب آسيا با مناطق اکولوژيک ويژه و زيستگاه هاي متنوعي که دارد بيش از دويست گونه خزنده را در خود جا داده است که تنوع زيستي و ارزش هاي اکولوژيک آنها ناشناخته است. استان قم با مساحتي حدود 11238 كيلومتر مربع در ناحيه فلات مركزي ايران واقع شده و به دليل ويژگي هاي خاص ژئوگرافيكي و اقليمي از تنوع زيستي چشمگيري برخوردار است. اين پژوهش حاضر به منظور شناخت بيشتر شرايط زيستگاهي، بستر زيستي، عادات غذايي، وضعيت حفاظتي و تجزيه و تحليل فون سوسماران استان قم از بهمن ماه سال 1384 با دو روش پيمايشي و تله گذاري آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد. نتايج حاصل نشان مي دهد كه 20 گونه سوسمار متعلق به 5 خانواده از 8 خانواده سوسمارهاي ايران در منطقه زندگي مي كند. عليرغم اينکه بيشتر وسعت استان در منطقه بياباني و نيمه بياباني قرار مي گيرد اما به دليل همجواري با دو رشته کوه زاگرس و البرز فون سوسمارهاي آن به شدت تحت تاثير اين مناطق کوهستاني قرار مي گيرد. بيشترين تعداد جنس و گونه مربوط به خانواده Agamidae است که شرايط آب و هوايي نسبتا گرم و خشک را ترجيح مي دهند. بزمجه بياباني از خانواده Varanidae، که گونه اي حفاظت شده و بزرگترين سوسمار موجود در ايران نيز محسوب مي شود در منطقه وجود دارد. بررسي ها معلوم ساخته كه سوسمارهاي استان طيف وسيعي از زيستگاهها را با بسترهاي متفاوت اشغال مي كنند. همچنين ارزش حفاظتي اکثر سوسمارهاي استان ناشناخته است و با توجه گسترش و توسعه روز افزون فعاليت هاي انساني نياز به مطالعه و توجه بيشتري دارد.

 نسخه قابل چاپ