بانک مقالات علوم محیطی

شهر بم واقع در جنوب شرقي کشور ايران در شرق استان کرمان، شهري کويري با بستر طبيعي و فرهنگي خاص خود و منفک از ساير شهرهاي کويري ايران است. در شهر بم از ديرباز هماهنگي و تعادلي بين بستر طبيعي و فرهنگي وجود داشته است. از عناصر منحصر به فرد بستر طبيعي، سفره هاي پر آب زيرزميني هستند که حاصل شکل خاص حوزه هاي آبريز و آبخوان هاي منطقه اند. از عناصر ويژه بستر فرهنگي علاوه بر ابنيه تاريخي مي توان به وجود نخلستان ها و قنات ها اشاره كرد. هدف از اين مقاله، شناخت ويژگي هاي بسترهاي طبيعي و فرهنگي و نحوه انطباق و ارتباط بين آنها و علل بروز اختلال در اين رابطه متعادل در گذر زمان است. با مرور متون نوشتاري و تصويري شهر بم مربوط به قبل و بعد از زلزله، برداشت هاي ميداني، تحليل نقشه ها و تلفيق داده هاي مرتبط با مشخصه هاي طبيعي از جمله هيدرولوژي (سطحي و زيرزميني)، ژئومرفولوژي و پوشش گياهي و مشخصه هاي فرهنگي شامل باغ ها و ساخت و سازها، پس از شناسايي ويژگي ها و عناصر بستر طبيعي و فرهنگي، به نظر رسيد تعادل مذکور در طول زمان دچار خدشه شده است. با تهيه نقشه هاي دوران متفاوت قبل و بعد از زلزله و لايه برداري و روي هم گذاري اطلاعات دسته بندي شده (مربوط به پوشش گياهي، هيدرولوژي، سطوح ارتفاعي) و تحليل عکسهاي هوايي شهر بم در سالهاي متفاوت ،تعادل رو به زوال بين بستر طبيعي و فرهنگي و عامل اختلال توسعه بي رويه شهر بدون توجه به توان و استعداد منابع و اراضي و کاربري باغها شناخته شد. با روي دادن زلزله در دي ماه سال 1382 و مطرح شدن مقوله احيا و بهره وري از بازسازي شهر بم، اين مقاله سعي در ارايه پيشنهادها و توصيه هايي در زمينه بازسازي شهر بم به گونه اي هماهنگ با بستر طبيعي و فرهنگي با ارزش شهر دارد. روش مطالعه در اينجا مي تواند براي بررسي شهرهاي کويري مشابه که در اثر توسعه شهر، در ساختار طبيعي شان انقطاع ايجاد شده، در ارتباط با فرصت هاي خواسته و ناخواسته بازسازي قابل تعميم باشد. 

 نسخه قابل چاپ