بانک مقالات علوم محیطی

با انتشار گزارش برانت لند، موضوع توسعه پايدار وارد مباحث و جهت گيري هاي دولت ها و تجارت جهاني شد و تلاش هاي زيادي براي ارايه تعريفي دقيق از مفهوم پايداري انجام گرفت. براي قابل اندازه گيري شدن اين مفهوم و عملياتي شدن ايده شهر پايدار، يک روش کمي جديد موردنياز بود، بنابراين روشي به نام «جاي پاي بوم شناختي» (EF) ارايه شد. روش EF توسط پروفسور ويليام ريز و دکتر ماتيس واکرناگل در اوايل دهه 1990 ارايه شد. اين روش، شاخص توسعه منابع است که تقاضاي منابع انساني را به مقدار زميني که براي توليد منابع، تفکيک CO₂، و يا دفع مواد زايد لازم است، تبديل مي کند. در اين زمينه، ريز و واکرناگل پايداري را به زبان ساده به منزله زندگي مسالمت آميز و در حد ظرفيت طبيعت تعريف کرده اند. EF اصولا، به عنوان روشي ساده و مناسب براي مقايسه پايداري استفاده از منابع در بين جمعيت هاي متفاوت، شناخته مي شود. اين روش هم اکنون به صورت گسترده اي به عنوان شاخص توسعه پايدار استفاده مي شود. EF مصرف منابع را با مساحت زمين موردنياز براي به پايدار رساندن آن معادل سازي مي کند و اين امکان را فراهم مي کند که با يک ميانگين گيري، بتوان سرانه EF منطقه، يا کشور را با ميانگين جهاني مقايسه کرد. سرانجام مصرف اين جمعيت ها به سطحي از کره زمين قابل تبديل است. اين سطح، سپس با مقدار دقيق مساحت منطقه اي که جمعيت در آن ساکن هستند، مقايسه مي شود، و درجه ناپايداري بر اساس تفاوت بين مساحت زمين موجود و زمين موردنياز (بر مبناي توان اکولوژيک) قابل محاسبه است. به عبارت ساده، جمعيت ناپايدار به جمعيت هايي گفته مي شود که مقدار EF آنها از مقدار زمين در اختيارشان بيشتر است. همچنين نشان داده شده است که EF مي تواند براي طراحي و برنامه ريزي خط ومشي هاي آينده نيز مورد استفاده قرار گيرد. به طوري که EF محاسبه شده بر اساس اين روش، تبديل به ابزارهاي آموزشي و برنامه ريزي مهمي شده اند که ناپايداري مصرف جهاني را بخوبي نشان مي دهند.

 نسخه قابل چاپ