بانک مقالات علوم محیطی

روش هاي مختلفي براي كنترل، يا كاهش خسارات سيلاب وجود دارد. يكي از اين روش ها پهنه بندي سيل است كه با شبيه سازي بستر و دشت سيلابي رودخانه و رفتار هيدروليكي آن، پهنه هاي سيلاب را در دوره بازگشت هاي متفاوت مشخص مي كند. يكي از عوامل اصلي تاثيرگذار در سرعت، عمق و گستره سيلاب در اين روش، ضريب زبري مانينگ است. از سوي ديگر، پوشش خاك، بويژه پوشش گياهي از تعيين كننده ترين عوامل ميزان ضريب زبري مانينگ به حساب مي آيد. بنابراين انتظار مي رود تغييرات فصلي پوشش گياهي منطقه در مدار محاسباتي ضريب زبري مانينگ و در نهايت بر پيش بيني رفتار هيدروليكي سيلاب ها نقش بسزايي داشته باشد. در اين تحقيق سعي شده به بررسي تاثير تغييرات فصلي ضريب زبري مانينگ، متناسب با تغييرات حاصل در وضعيت پوشش گياهي بازه اي تز رودخانه هراز با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (الحاقيه (HEC-GeoRAS، نرم افزار HEC-RAS و نقشه هاي پلان رودخانه با مقياس 1:500 استفاده شده و ضريب زبري مانينگ با روش كاون در دو فصل زمستان و تابستان به پيش بيني رفتار هيدروليكي سيلاب هاي اين مسير پرداخته شود. نتايج حاكي از آن است كه زمان تعيين ضريب زبري، به دليل تغييرات در وضعيت پوشش گياهي منطقه در مقادير محاسباتي ضريب زبري براي سواحل رودخانه و دشت سيلابي آن موثر بوده و در نتيجه موجب تغييراتي در پهنه هاي سيلاب، سرعت و عمق آب، نيروي تنش برشي و توزيع حجم سيلاب در سطح دشت سيلابي در دوره بازگشت هاي مختلف مي شود. افزايش پوشش گياهي و به تبع آن ازدياد ضريب زبري مانينگ در فصل تابستان سبب مي شود در سواحل و دشت سيلابي تمامي مقاطع مورد مطالعه سرعت، قدرت و دبي جريان به مقدار زيادي نسبت به شرايط مشابه در فصل زمستان كاهش يابد. اين امر در پيش بيني رفتار هيدروليكي رودخانه در بازه هاي زماني متفاوت، بخصوص در طرح هاي سازه اي و هيدروليكي موثر و حايز اهميت است.

 نسخه قابل چاپ