بانک مقالات علوم محیطی

در شرايط اقليم خشک و نيمه خشک کشور و کمبود منابع آب شيرين، حساسيت نسبت به کيفيت آب رودخانه ها و عوامل موثر بر آنها، ضروري است. حوزه آبخيز کرخه درچند دهه اخير دستخوش تغييرات کاربري اراضي گسترده اي شده است. خشکسالي و استفاده نادرست از اراضي مهم ترين عوامل کاهش حجم و کيفيت منابع آب حوضه بوده اند. در اين تحقيق ابتدا تغيير سطح کاربري هاي موجود در حوضه در دو دوره زماني 1367 و 1381 در پنج زيرحوضه، با استفاده از سنجنده هاي TM و ETM ماهواره لندست بررسي شد، سپس تغييرات کيفيت آب رودخانه در دوره 14 ساله مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد که تغييرات کاربري اراضي در حوزه آبخيز کرخه به سمت کاهش اراضي مرتعي، جنگلي، باغها و اراضي زراعي و افزايش اراضي باير، پيش رفته است. مساحت اراضي شهري در کل سطح حوضه از سال 1367 تا 1381، از 19051 به 27794 هکتار رسيده است. همچنين بررسي تغييرات کاربري اراضي در زيرحوضه هاي موجود به صورت جداگانه، نشان از افزايش اراضي شهري در اکثر زيرحوضه ها داشته است. از سوي ديگر بررسي کيفيت آب رودخانه کرخه کاهش شديد کيفيت آب را، به صورت افزايش در مشخصه هاي EC، TDS، SAR و آنيون ها و کاتيون ها در دوره مطالعاتي نشان مي‎دهد. بنابراين نتايج به دست آمده حاکي از کاهش کيفيت آب رودخانه کرخه در نتيجه تغييرات کاربري اراضي است؛ همچنين بررسي آمار موجود در منطقه، نشان از وقوع خشکسالي در سال آبي 77 - 79 داشت، که اين واقعه نيز مي تواند با کاهش دبي آب رودخانه باعث تشديد کاهش کيفيت آب شده باشد.

 نسخه قابل چاپ