بانک مقالات علوم محیطی

از هم گسيختگي يکي از مهم ترين فرايندهاي فضايي منجر به بروز تغيير در سيماي سرزمين است که شامل تبديل پوشش يا زيستگاهي خاص به قطعات کوچکتر و داراي ارتباط کمتر و کاهش پايداري و زيست پذيري آنهاست. از مهم ترين عوامل بروز از هم گسيختگي در زيستگاهها و پوشش هاي طبيعي، جاده ها هستند. حضور جاده ها در مناطق حساس زيستي، بخصوص مناطق تحت حفاظت، کاهش ارزش ها و کارکردهاي موثر اين گونه مناطق را به همراه خواهد داشت که از بارزترين نمونه هاي آن در کشور ايران، حضور جاده در پارک ملي گلستان است. اين جاده که به علت موقعيت يابي نادرست (واقع شدن در حريم رودخانه) در اثر سيل هاي اوايل دهه 1380 تخريب شد، مجددا در موقعيت فعلي خود در حال بازسازي و استفاده است. در اين تحقيق سعي بر آن است که شاخصي کمي براي آثار منفي ساختاري ناشي از جاده بر پارک ملي گلستان ارايه شود. يکي از متريک هاي مناسب براي کمي سازي فرايند از هم گسيختگي، انداه موثر شبکه است که نشان دهنده احتمال اتصال بين دو نقطه در سيماي سرزمين و جدا نشدن آنها به وسيله موانع ساختاري بوده و براي بررسي تاثيرات ناشي از جاده ها مناسب است. محاسبه اين متريک در اين واحد فضايي براي دو دوره زماني (1366 و 1387) مبين کاهشي معادل 47.40 درصد در اندازه آن است که نشان دهنده افزايش از هم گسيختگي و کاهش پيوستگي در پوشش مورد نظر (جنگل هاي متراکم) در محدوده اثر جاده در پارک ملي گلستان است. با توجه به حساسيت اکولوژيکي بالاي جنگل هاي محل عبور جاده، لازم است پايش آنها جايگاه خاصي در برنامه مديريتي پارک ملي گلستان داشته باشد.

 نسخه قابل چاپ