بانک مقالات علوم محیطی

بررسي وضعيت زيستي و تنوع گونه اي مهره داران استان اردبيل راهي براي شناسايي قابليت ها و تنگناهاي محيط زيست طبيعي استان در جهت مديريت حفاظت از گونه و زيستگاه است. در اين مطالعه در گام نخست، بوم سازگان استان اردبيل به عنوان بسترهاي زيستي، شناسايي و طبقه بندي و پس از تعيين حدود، عوامل زيستي (اقليم، منابع آب، پوشش گياهي و پناهگاه و امنيت) در آن ها بررسي شد. در گام بعدي مهره داران استان اردبيل به تفكيك رده ثبت شده و بر اساس موقعيت گونه، نوع زيستگاه و نوع تغذيه، طبقه بندي و طبق مقررات ملي، ضمايم CITES و فهرست IUCN مورد ارزيابي قرار گرفته و بر اين مبنا گونه هاي شاخص استان تعيين گرديدند. تعداد جمعيت گونه هاي شاخص برحسب مورد با استفاده از روش هاي شمارش دسته جمعي، تعيين حداقل جمعيت و تخمين تراكم در واحد سطح، برآورد و مناطق پراكنش آن ها در سطح استان مشخص و وضعيت زيستي آنها و گونه هاي همراه در اين زيستگاه ها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج مطالعات نشان داد كه استان اردبيل به علت تنوع زيستگاهي كم نظير از تنوع گونه اي قابل ملاحظه اي برخوردار است. در اغلب زيستگاه ها چهار عامل عمده زيستي (آب، غذا، امنيت و پناهگاه) در اثر فعاليت هاي انساني و شكار بي رويه در معرض تخريب قرار دارد. به همين جهت گونه هاي شاخص با كاهش شديد جمعيتي و بحران هاي زيستي مواجه بوده و از مجموع 287 گونه مهره دار شناسايي شده، از نظر مقررات ملي هشت گونه در خطر انقراض، 62 گونه حمايت شده مي باشند. همچنين از نظر مقررات بين المللي 39 گونه در ضمايم CITES و 21 گونه در فهرست سرخ IUCN قرار دارند. همچنين نسل دو گونه آهو و ميش مرغ در زيستگاه هاي استان منقرض شده است. تخريب زيستگاه،‌ عدم امنيت كافي و كاهش منابع غذايي عوامل اصلي نابودي گونه ها مي باشند كه تاثير هر يك از اين عوامل در اين فرآيند به ترتيب 39، 53 و 4 درصد برآورد شده است. حفاظت زيستگاه با ايجاد منطقه حفاظت شده در منطقه آق داغ و حفاظت گونه با ايجاد منطقه شكار ممنوع در كوهستان سبلان و كناره هاي ارس راهكارهاي اساسي مديريتي براي حمايت و حفاظت از اجتماعات جانوري در استان اردبيل مي باشند.

 نسخه قابل چاپ