پاسخ به:بانک مقالات علوم محیطی
سه شنبه 2 خرداد 1391 11:53 AM
9 : علوم محيطي بهار 1388; 6(3):87-116. |
رويكرد محيطي به توسعه منطقه اي و محروميت در حوزه آبخيز قزل اوزن |
انصاري نيا سياوش* |
* گروه شهرسازي، دانشكده معماري و شهرسازي، دانشگاه شهيد بهشتي |
در دهه اول پس از انقلاب اسلامي ايران، چند دوره مطالعات شناسايي مناطق محروم كشور توسط سازمان برنامه و بودجه با هدف سياست گزاري محروميت زدايي، منجر به تشخيص حوزه آبخيز قزل اوزن به عنوان يكي از محروم ترين مناطق كشور گرديد. وزارت جهاد سازندگي در سال 1372 متولي مطالعات تفصيلي و برنامه ريزي توسعه منطقه اي اين حوزه گرديد. مطالعات در 19 بخش محيطي، اجتماعي و اقتصادي در سه مرحله به مدت 5 سال توسط گروهي مركب از اساتيد دانشگاه و كارشناسان منتخب كشور آگاهي هاي آموزنده اي براي مباني برنامه ريزي توسعه حوزه به بار آورد. مناسبات ميان عوامل محيطي، روابط ميان اين عوامل و فعاليت هاي توليدي و عمراني جوامع حوزه و نيز علل عقب ماندگي و محروميت نسبي حوزه از ساير مناطق كشور از مهم ترين دست يافته هاي اين مطالعات است، كه بي ترديد مي تواند چراغ راهي براي شناخت ساير مناطق محروم كشور باشد. اين مقاله با هدف تشريح مهم ترين روابط علت و معلولي ميان عوامل اكوسيستم و توسعه حوزه آبخيز قزل اوزن ارايه مي گردد. نتايج مطالعات نشان مي دهد (1 توزيع نابرابر و پراكنده منابع طبيعي به طور تاريخي عامل پديد آمدن شمار كثيري روستاي كوچك گرديده كه هم اكنون بيش از يك چهارم آنها متروكه اند. (2 فقدان مراكز شهري با نقش مكان مركزي، همراه با اقليم و سرزمين ناهموار شبكه ارتباطات ضعيفي را پديد آورده به نحوي كه بخش بزرگي از نيازهاي كالا و خدمات ساكنين با مراجعه به مراكز شهري بيرون از حوزه تامين مي گردد. (3 به موازات عوامل و فرايندهاي طبيعي، روش هاي سنتي دامداري و كشاورزي نقش فزاينده اي در تخريب منابع طبيعي دارند. |
كليد واژه: عوامل محيط طبيعي، توسعه منطقه اي، سازمان فضايي اسكان، محروميت هاي اجتماعي- اقتصادي |
نسخه قابل چاپ |