بانک مقالات علوم محیطی

به منظور بررسي تاثير رطوبت خاک بر عملکرد کمي و درصد اسانس گياه دارويي بومادران (Achillea millefolioum L.)، آزمايشي در منطقه کرج انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل آبياري کامل (بدون تنش آبي) و همچنين اجراي عمليات آبياري بر اساس 30 (تنش ملايم)، 60 (تنش متوسط) و 90 (تنش شديد) ميلي متر تبخير از سطح تشت تبخير کلاس A بود که در مقايسه با تيمار بدون آبياري (ديم) به عنوان شاهد مورد بررسي قرار گرفتند. تيمارها در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در 3 تکرار آزمون شدند. نتايج مربوط به سه سال آزمايش با استفاده از تجزيه مرکب مورد بررسي قرار گرفتند. زمان اعمال تيمارها از ابتداي رشد و پس از استقرار گياه، تا انتهاي دوره رشد در مزرعه بود. به اين منظور، پس از رسيدن به سطح تبخير هر کدام از مقادير ذکر شده از تشت تبخير، بلافاصله به وسيله کنتور نسبت به افزايش رطوبت خاک تا حد ظرفيت زراعي اقدام شد. همچنين ميزان رطوبت موجود در خاک با استفاده از توزين نمونه هاي تر و خشک خاک در هر کدام از کرت هاي آزمايشي نيز اندازه گيري گرديد. با توجه به نتايج حاصل از تجزيه مرکب سه ساله آزمايش مشخص گرديد که اثر سال، مقدار آب آبياري و همچنين اثر متقابل سال در مقدار آب آبياري بر عملکرد بيولوژيک، عملکرد گل، شاخص برداشت و درصد اسانس معني دار بود. مقايسه ميانگين ها نشان دادند که در سال اول، عملکرد گل معادل 1169.70 کيلوگرم در هکتار بود که نسبت به سال سوم اختلاف معني دار داشت. نتايج سه ساله آزمايش مشخص نمود، بيشترين مقدار گل در تيمار آبياري کامل توليد گرديد که معادل 1360.60 کيلوگرم در هکتار بود که با تيمار تنش ملايم اختلاف معني دار نداشت. اثر متقابل سال در مقدار آب آبياري مشخص نمود، تيمار آبياري کامل در سال دوم، بيشترين عملکرد گل را معادل 2151.57 کيلوگرم در هکتار توليد نمود. بيشترين شاخص برداشت (نسبت وزن گل به اندام هوايي)، معادل 22.01 درصد، در تيمار تنش ملايم از سال مشاهده شد. بيشترين درصد اسانس نيز در تيمار تنش شديد در سال دوم بدست آمد که معادل 0.58 درصد بود و نسبت به سايرين اختلاف معني دار داشت. آزمايش انجام شده نشان داد که آبياري کامل و همچنين تنش شديد آب موجب کاهش عملکرد گل و اسانس شد. در حالي که اعمال تنش ملايم و متوسط، موجب افزايش عملکرد گل و درصد اسانس گرديد. اين مطلب مبين استفاده بهينه از منابع آبي در توليد بومادران مي باشد.