مقالات مطالعات‌ اقتصاد انرژي‌

قيمت نفت تحت تاثير عوامل مختلفي قرار دارد. رفتار و عملكرد اوپك به عنوان بزرگ ترين و مهم ترين سازمان فعال در بازار نفت يكي از اين عوامل موثر مي باشد. اوپك در بسياري از مواقعي كه بازار به طور ناگهاني و به دلايل گوناگون از تعادل خارج مي شود، قادر است با تعيين سهميه توليد هر يك از اعضا، بازار را به تعادل بازگرداند. در مواقع كمبود عرضه يا رشد ناگهاني تقاضا، اوپك به دليل برخورداري از ظرفيت مازاد مي تواند با افزايش توليد، كمبود را جبران كند، اما در صورتي كه از ظرفيت مازاد لازم جهت تقابل با كاهش عرضه برخوردار نباشد، قادر به افزايش عرضه فوري به بازار نخواهد بود و لذا قيمت ها با شوك و نوسان شديد مواجه خواهند شد. براي مثال در سال هاي پس از 2002 كه بازار نفت با كاهش شديد ظرفيت مازاد اوپك مواجه شد، قيمت ها نيز به شدت تحت تاثير قرار گرفتند.
در اين مقاله به صورت تجربي و تئوريكي نقش و تاثير ظرفيت مازاد اوپك بر سطح قيمت ها مورد بررسي گرفته است. بدين منظور از داده هاي ماهانه دوره 2008-1994 استفاده شده و مدل اقتصادسنجي تصحيح خطا براي برآورد الگو به كار رفته است. نتايج نشان مي دهد كه طي سال هاي 2002-1994، به دليل بالا بودن ظرفيت مازاد اوپك، اين پارامتر نقش چنداني در تعيين قيمت نفت ايفا نكرده است، اما پس از آن و در دوره دوم (2008-2003) كه به ميزان قابل توجهي از ظرفيت مازاد كاسته شده، نقش موثر آن بر قيمت نفت آشكار شده است. هم چنين نتايج بيانگر آن است كه تغييراتي در نقش عوامل بنيادي تعيين كننده قيمت هاي نفت طي دو دوره مورد بررسي حاصل شده و در سال هاي اخير فعاليت هاي بورس بازي نيز يكي از عوامل تاثيرگذار بر سطح قيمت ها شده است. هم چنين مشخص شده است كه تعداد روزهايي كه كشورهاي عضو OECD براي تامين تقاضاي خود، نفت ذخيره مي كنند (روزهاي پوششي) مهم ترين عامل بنيادي در تعيين قيمت نفت است.

 نسخه قابل چاپ