مقالات مطالعات‌ اقتصاد انرژي‌

اقتصاد و سياست (ثروت و قدرت)، دو رکن اساسي حيات اجتماعي هستند که چگونگي توليد و تنظيم آن ها مي تواند ضامن خواسته هاي اساسي و حاصل سعادت يا تيره روزي انسان ها باشد. اما نفت با توليد ثروت و قدرت، پيوند اساسي دارد و لذا در قرن گذشته و چشم انداز آينده جايگاه بلندي دارد. در يک صد سال گذشته، ايران و خليج فارس به تدريج موقعيتي بي سابقه در سازمان جهاني نفت به دست آوردند و بسياري از فراز ها و فرود هاي سياسي – اجتماعي کشور هاي نفت خيز اين حوزه ناشي از همين امر بوده و در آينده نيز هم چنان درگير آن خواهند بود. بنابراين، نفت و گاز خليج فارس در معادله ثروت و قدرت جهان وضعيتي ممتاز دارند. در چند دهه گذشته به دليل بحران هاي شديد و مستمر در اين حوزه (چه با فشار درون منطقه اي يا ناشي از علل فرا منطقه اي)، مصرف گنندگان بزرگ به ويژه آمريکا و غرب با دستاويز هاي امنيت، نقش اين حوزه را به حاشيه برده اند و لذا شاخص هاي نفتي چون سهم اين حوزه از ذخاير، توليد و صادرات جهاني نامتناسب و نامتعادل است. اما روند افزايش تقاضا و مصرف به دليل رشد جمعيت جهان و رشد اقتصادي، بازيگران بزرگ را ناچار مي کند که در چند دهه آينده، بازگشتي دوباره به اين حوزه داشته باشند و اين رويکرد مي تواند اين منطقه را در جايگاهي متناسب با قابليت ها و ظرفيت هاي انرژي خود قرار دهد، اما اين اقبال به دلايل گوناگون مي تواند فرصت ها و چالش هايي جدي ايجاد کند و در اين رابطه چند سناريو محتمل است که در انتهاي مقاله مورد اشاره قرار مي گيرد.

 نسخه قابل چاپ