مقالات مطالعات و پژوهش هاي شهري منطقه اي

نواحي کلانشهري ايران بر اثر مهاجرت هاي روستايي- شهري رشد سريعي را تجربه کرده است. روند رشد کلانشهر ها موجب جذب جمعيت روستاهاي پيرامون مراکز شهري شده و به ظهور حوزه تازه اي انجاميده است كه تعلق فضايي مشخصي ندارد؛ نه شهر به شمار مي آيد و نه خصوصيات اصيل روستايي دارد. اين پديده به روستا نشيني شهري موسوم است. روستا نشيني شهري به گسترش بحران هاي محيطي، اقتصادي و اجتماعي مي انجامد. هدف اصلي تحقيق حاضر، بررسي روستا نشيني شهري و عواقب آن است. اين عواقب به عنوان بحران محيطي تلقي شده، بعضي از آنها به اين شرح است: - بحران كمي و كيفي آب؛ - تخريب فضاي سبز و اراضي كشاورزي؛ - ايجاد ناامني اجتماعي واقتصادي. ناحيه مورد مطالعه اين تحقيق را روستاهاي شهرستان رباط کريم تشکيل مي دهد. اين شهرستان در جنوب غربي استان تهران واقع شده است. داده هاي مورد نياز از طريق مشاهده پديده هاي محلي، گفتگو با اعضاي شوراهاي اسلامي روستاها? تکميل پرسشنامه در روستاهاي نمونه و مركز بهداشت روستايي و برخي اسناد به دست آمده است. داده هاي جمع آوري شده از طريق مطالعه مقايسه اي، آمار توصيفي و آزمون هاي آماري (رگرسيون? فريدمن? T- student و روش ليكرت) تجزيه و تحليل شده است. نتيجه نشان مي دهد كه در نظام هاي متمركز سياسي، اجتماعي و اقتصادي، مادر شهرهاي ملي به محل جذب جمعيت مهاجر اقصي نقاط كشور تبديل مي شود. در اين شهرها، بر اثر ارايه خدمات و فرصت هاي شغلي جاذبه جمعيتي ايجاد مي‌شود. بر اثر بالا بودن قيمت زمين و هزينه مسكن در مادرشهر و گسترش وسايل حمل و نقل عمومي و خصوصي، روستاهاي پيراموني محل تمركز اقشار كم درآمد اجتماعي مي شود؛ دسترسي آنان به خدمات از نظر كيفي تنزل مي يابد و نا‌امني طبيعي ( بحران آب و زيست- محيطي) ناامني اقتصادي، (بيكاري و تمركز فقر) و نا‌امني اجتماعي (كجرورهاي اجتماعي) به عنوان بحران هاي محيطي بروز مي نمايد.

 نسخه قابل چاپ