امکان‏ سنجي خوشه گردشگري در شهرستان بندر انزلي

«راهبرد توسعه خوشه اي» يکي از الگوهاي موفق سازمان ‏دهي «بنگاه‏ هاي کوچک و متوسط» است که قريب به سه دهه بيشترين نقش را در «توسعه منطقه اي» کشورهاي مختلف ايفا نموده است. اين مفهوم اولين بار تحت عنوان «تئوري خوشه صنعتي» توسط مايکل پورتر در سال 1990 از دانشگاه‏ هاروارد تعريف و منتشر شد. محققان و پژوهشگران بعد از وي، تئوري خوشه را در بخش ‏ها و فعاليت ‏هاي مختلف از صنايع با تکنولوژي بالا گرفته تا محصولات جنگلي و زيربخش‏ هاي خدمات از جمله گردشگري به کار گرفتند. اين مقاله ابتدا به بررسي مباني و چارچوب نظري خوشه گردشگري پرداخته و با مبنا قرار دادن «مشخصه ‏هاي چهارگانه خوشه»، يعني «تمرکز جغرافيايي»، «تمرکز بخشي»، «روابط همکاري» و «چالش ‏ها و فرصت‏ هاي مشترک» کسب و کارهاي گردشگري به امکان سنجي خوشه گردشگري در شهرستان بندر انزلي پرداخته است. روش تحقيق اسنادي و ميداني بوده است. از فنون «نسبت هاي مکاني» و «ماتريس همکاري» به ترتيب براي «تحليل تمرکز جغرافيايي و بخشي» و «روابط همکاري بين واحدهاي کسب و کار» و از «پرسشنامه و فرم ‏هاي مخصوص مصاحبه» براي تحليل چالش ‏ها و فرصت ‏هاي مشترک کسب و کارها بهره گرفته شده است. يافته ‏ها نشان مي ‏دهد اقتصاد بخش گردشگري در شهرستان بندر انزلي «پايه» بوده و از نسبت مکاني 1.02 برخوردار است، کسب و کارها داراي چالش ‏ها و فرصت‏ هاي مشترک بوده اما روابط همکاري بين بنگاهي و بين صنفي نسبتا ضعيف است. در پايان «نقشه خوشه‏» شناسايي شده ترسيم و راهبردهايي بر مبناي شرايط فعلي و فرصت ‏هاي آتي براي توسعه خوشه گردشگري ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ