مقالات مطالعات برنامه درسی

کتاب درسي، که يکي از مهم‌ترين مراجع و منابع يادگيري دانش‌آموزان در نظام‌هاي آموزشي محسوب مي شود، در نظام آموزشي کشور ما نيز نقش مهمي دارد. به لحاظ اين اهميت و همچنين به سبب نقش محتواي کتب درسي در برانگيختن و تأمين نيازها و نيز تسهيل امر يادگيري دانش آموزان، در اين پژوهش که مبناي نگارش مقاله حاضر است، محتواي کتب درسي دوره ابتدايي، از نظر پرداختن به "سازه انگيزه پيشرفت" و مولفه هاي آن مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. در ابتداي مقاله پيشينه نظري و تجربي موضوع ارائه شده است. ابزار پژوهش داراي 5 مؤلفه اصلي و 125 مولفه فرعي است و پايايي آن براساس نسبت مولفه‌هاي مورد توافق به کل مولفه ها برابر 0.93 به دست آمده است.
با توجه به يافته ها و براساس داده‌هاي حاصل از فرم‌هاي تحليل محتوا در پژوهش حاضر و نيز با عنايت به پژوهش‌هايي که قبلا در اين زمينه انجام گرفته است، مي توان چنين نتيجه گرفت که کتاب هاي رياضي و علوم تجربي بيش از ساير کتب درسي به سازه انگيزه پيشرفت توجه نموده اند، کتاب هاي فارسي و ديني و قرآن تا حدودي به آن پرداخته اند، و کتاب هاي تعليمات اجتماعي در توجه به اين سازه ضعيف بوده اند. همچنين، در بين پايه اي تحصيلي دوره ابتدايي، مي توان گفت کتاب هاي پايه هاي پنجم و چهارم در حد زياد و کتاب هاي پايه‌هاي اول و دوم کم تر به سازه انگيزه پيشرفت توجه نموده اند.
علاوه بر اين، در بين کتاب هاي دوره ابتدايي، بيش‌ترين توجه به سازه مذکور در کتاب هاي علوم تجربي پنجم، علوم تجربي سوم، تعليمات اجتماعي چهارم، تعليمات ديني و قرآن سوم، و رياضي پنجم ديده شده است. و سرانجام، کتاب هاي آموزش قرآن اول، تعليمات اجتماعي سوم، علوم تجربي اول، تعليمات ديني و قرآن پنجم، و فارسي چهارم، در مقايسه با ساير کتاب هاي اين دوره، کم ترين توجه را به سازه انگيزه پيشرفت نموده اند.