مقالات مطالعات برنامه درسی

بازخواني آراي انديشمنداني كه در گذشته تاريخ ما بوده اند. به دليل پيوند نزديك شان با فرهنگ بومي كشور، مي تواند در طراحي هاي تربيتي نقشي پررنگ ايفا كند. به ويژه اگر اين بازخواني در فضاي امروزين جامعه و بانگاهي به مسايل و شرايط زمان حال صورت گيرد، گره گشاي اين مسايل نيز خواهد بود.
نوشتار حاضر در راستاي اين هدف، آراي مولانا جلال الدين بلخي انديشمند قرن هفتم هجري، را بازخواني مي كند؛‌ ابتدا پيش فرض هاي فلسفي در آراي تربيتي مولانا بيان مي شوند. اين پيش فرض ها عبارتند از: وحدت وجود، اتصال دايم به مبدا - مقصد و شعور هستي در بخش جهان شناسي،‌ نمادين بودن عالم، قبول عقل كلي، تحقير عقل جزيي و انتقاد به محصور ساختن عقل در استدلال هاي منطقي در بخش معرفت شناسي، اصالت نفس در رابطه نفس و بدن، تاكيد بر اختيار آدمي و اصرار بر موضع ميانه، وحدت مبدا و مقصد در حركتي فرارونده، نهادينه بودن غفلت و نسيان در آدمي و چند لايه بودن وجود او در بخش انسان شناسي، در نظر گرفتن خداوند به عنوان مبدا و مقصد همه ارزش ها و نيز توجه به انگيزه اعمال در بخش ارزش شناسي.
مولانا در بخش آراي تربيتي، حركت به سوي خداوند را غايت تربيت بر مي شمارد؛ اصول تربيتي او در سه بخش كلان، مياني و خرد مورد بررسي قرار گرفته است.
اصول تربيتي كلان: مسووليت آدمي در جريان تربيت خويش، تنظيم جريان تربيت متناسب با توانايي و وسع افراد، تقدم تحول باطن بر تغيير ظاهر، توجه به تربيت روان در برابر تربيت جسم و چندگانگي راه هاي شناخت؛
اصول مياني: خود ارزيابي مداوم، اعتماد به مربي و تقدم تزكيه به معرفت؛
اصول تربيتي خرد يا روش هاي تربيتي: تحميل به نفس، ارايه بينش درباره خويش، و موقعيت خويش و روش عاشقي.

 نسخه قابل چاپ