بانک مقالات مطالعات انقلاب اسلامی

فقيهان شيعه به صورت رسمي و گسترده، از زمان نهضت تنباکو به موضع گيري در قبال مظاهر و ابعاد مختلف تمدن مدرن پرداختند. ويژگي هاي مهم غرب براي فقهاي دوره مذکور را مي توان در چهار مقوله «كفر»، «استعمار»، «تكنولوژي» و «نظام سياسي» ذکر کرد. موضع گيري فقها نسبت به مظاهر و ابعاد تمدن غرب، «تقابل» با کفر و استعمار، و «برخورد گزينشي» با تکنولوژي و نظام سياسي بوده است. برخورد گزينشي نسبت به تکنولوژي و نظام سياسي، بر اساس اصول و قواعد فقهي ناظر به کفار از يک سو و اصل اباحه تصرف از سوي ديگر صورت گرفته است. اصول فقهي ناظر به کفار عبارت است از: «لزوم نفي سلطه و تقويت كفار»، «حرمت تشبه به كفار»، «حرمت دوستي و همراز گرفتن كفار» و «نجاست كفار». به رغم مبناي نظري نسبتا همسان و مشترک فقها، اما در مقام موضوع و مصداق شناسي، در برخي موارد اختلاف هايي با يکديگر داشته اند، بر همين اساس، اختلاف علما درباره نظام مشروطه بر پايه تشخيص متفاوت آنها نسبت به مصاديق توضيح داده مي شود.

 نسخه قابل چاپ