بانک مقالات مطالعات انقلاب اسلامی

موضوع مقاله، بررسي مقايسه اي دو مفهوم حکومت و مصلحت در انديشه دو انديشمند معاصر، امام خميني (ره) و علامه طباطبايي (ره) است.
علامه طباطبايي(ره) ، اين دو مفهوم را در چارچوب نظريه ادراکات اعتباري تحليل مي کند و با استناد به آيات قرآن کريم، تحليل فلسفي خود را مورد تاييد شارع مقدس نيز مي داند.
تحليل امام خميني (ره) در متني فقهي ارايه شده است و چنانکه قابل مشاهده است تحليلي عقلي و مبتني بر دريافتي عقلي و نظري از ماهيت حکومت و نسبت آن با مصلحت است. تحليل عقلي ياد شده منظري است که امام خميني (ره) بر اساس آن، درباره احکام شرع و موضوعاتي چون ولايت فقيه و يا ولايت مطلقه فقيه و نيز مصلحت، به تحليل و بررسي مي پردازد و نظر اجتهادي خود را عرضه مي دارد. در اين راستا امام خميني (ره) از تحليل احکام به حکومت اسلامي يا ولايت فقيه و حدود اختيارات آن منتقل مي گردد و علامه طباطبايي (ره) همان گونه که در تحليل فلسفي خود، اجتماع را بر حکومت مقدم مي دارد، از تحليل خطاب احکام به اجتماع اسلامي و تقدم آن بر حکومت اسلامي نايل مي آيد.
امام خميني (ره) تشخيص مصلحت را بر عهده کارشناسان نهاده است و علامه طباطبايي (ره)، آن را به شوراي عمومي و تفکر اجتماعي ارجاع مي دهد.
هر يک از اين دو انديشه، در کنار اشتراکاتي که دارند، از توانايي ها و ويژگي هاي خاص خود برخوردارند.