پاسخ به:بانک مقالات زنان
دوشنبه 11 اردیبهشت 1391 11:08 PM
6 : زن در توسعه و سياست (پژوهش زنان) پاييز 1387; 6(3):133-153. |
آنيما و راز اسارت خواهران همراه در شاهنامه |
موسوي سيدكاظم*,خسروي اشرف |
* گروه زبان و ادبيات فارسي، دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه شهركرد |
شاهنامه فردوسي از ارزنده ترين آثار ادبي ايران و جهان است که از ديدگاه هاي مختلف قابل نقد و بررسي است. اين اثر ارزشمند و افتخارآميز را مي توان از جهت زبان و ادبيات، جامعه شناسي، اسطوره شناسي، داستان پردازي و ساير زمينه ها تحليل کرد. يکي از زمينه هاي به نسبت جديد که مي تواند بستر پژوهش در شاهنامه باشد و آثار و نتايج مفيدي به دست دهد، روان کاوي و روان شناسي است. از روان کاوان و روان شناسان برجسته و صاحب نظر دوران اخير که آرا و نظرات او در بررسي آثار ادبي مشرق زمين مفيد و قابل استفاده است، کارل گوستاو يونگ است. آنيما (وجود مادينه) از مهم ترين موضوعات نظريه روان شناسي تحليلي شخصيت اوست که به گفته وي به صورت هاي دوگانه سازنده و ويران گر نمود پيدا مي کند. زنان در شاهنامه در کنار داشتن جلوه هاي بيروني و اجتماعي خود مي توانند به گونه اي نمودهاي دوگانه آنيما باشند که در ناخودآگاه جمعي قوم ايراني وجود داشته و در اسطوره و پس از آن در حماسه پديدار شده اند. سودابه و زنان گمراه کننده هفت خوان، آنيماي منفي و فرانک، فرنگيس، رودابه و سيندخت آنيماي مثبت ناخود آگاه اند که در حماسه نقش و کارکرد مهمي ايفا مي کنند. خواهران تواماني (پاکيزه رويان جمشيد و خواهران اسفنديار) که در شاهنامه به اسارت درمي آيند و سپس آزاد مي شوند بيانگر اين نکته اند که آنيما در برخورد با خودآگاه مي تواند دگرگون شود و از حالت آفرينندگي و پاکي به اسارت و ناپاکي درآيد و دوباره در برخورد با يک خودآگاه نيک به حالت اوليه خود باز گردد. در اين مقاله به بررسي اين موضوع پرداخته شده است. |
كليد واژه: شاهنامه، ناخودآگاه جمعي، آنيما، آنيموس، خواهران توامان، اسطوره، روانشناسي شخصيت |
نسخه قابل چاپ |