بانک مقالات تاریخ

يکي از وقايع نگاري هاي اواخر سلطنت فتحعلي شاه قاجار- که تا کنون معرفي، بررسي و تصحيح انتقادي نشده و در زاويه ناشناختگي و گمنامي مانده است- کتابي خطي تحت عنوان «تاريخ فتحعلي شاه قاجار»، از نويسنده اي به نام محمد حسين بدايع نگار اورجاني است. مولف، اين کتاب را به دستور فتحعلي شاه در سال 1248ق. به رشته تحرير کشيده است و تنها يک نسخه از آن موجود است و آن نيز، در کتابخانه ملي تبريز نگهداري مي شود. اورجاني، از منشيان و ديوانيان سنتي صدر قاجار به شمار مي رفت و اين کتاب را، چندين سال بعد از عبدالرزاق دنبلي، مولف مآثرالسلطانيه و ميرزا محمد صادق وقايع نگار مروزي، مولف تاريخ جهان آرا و يک سال قبل از تاريخ ذوالقرنين ميرزا فضل اله خاوري نوشت. مقتداي او در وقايع نگاري، ابوالفضل عبداله وصاف است و به شيوه او، گزارش رويدادهاي تاريخي را، با تکلف و تصنع و پيچيدگي و عبارت پردازي ملال آور و اشعار فراوان عربي و فارسي همراه ساخته است. محتواي کتاب، شامل مقدمه و اصل و نسب قاجار تا جنگ هاي دوم ايران و روس به صورت مختصر است. اين مقاله، به معرفي اين اثر خطي، نويسنده اش و بررسي انتقادي محتواي آن پرداخته است و سعي دارد براي نخستين بار از سبک نگارش و شيوه تاريخ نويسي اورجاني، گرته برداري و تقليدهاي او و نيز جايگاه وي در ميان مورخان صدر قاجار در بررسي مقايسه اي، آگاهي هايي به دست دهد.

 نسخه قابل چاپ