بانک مقالات تاریخ

از زماني که در سال 913 ق./ 1507 م.، دريانورد نامي پرتغال، آلبوکرک جزيره هرمز را در خليج فارس گرفت و هرمز به يک مرکز مهم بازرگاني تبديل شد و نمايندگان بازرگاني بسياري از کشورهاي جهان در آن گرد آمدند، شماري از تبليغ گران کيش مسيحي از پرتغال به آن جزيره استعمار شده فرستاده شدند تا هماهنگ با سودگرايي و سوداگري استعماري پرتغال، مسيحيت را تبليغ کنند.
فرانسه نيز ازجمله کشورهايي بود که براي گسترش نفوذ استعماري خود، از کيش ترسايان به عنوان ابزاري سود برد. فرانسويان، هيات هاي متعددي را به ايران روزگار صفوي اعزام داشتند.
اعزام گروه هاي تبشيري در روزگار قاجار نيز تداوم يافت و غالب اين گروه ها ابزار سياست هاي دولت متبوعشان بودند. شکست ايران در دو دوره جنگ با روسيه که به دو قرارداد گلستان و ترکمانچاي منجر شد، فرصت مناسبي را در اختيار اين گروه ها قرار داد که تحت حمايت دولت هايشان، به ويژه با استفاده از حق کاپيتولاسيون، به تبليغ و تبشير بپردازند. با اين اوصاف، در اين دوره، زماني که گروه هاي مختلف مسيحي پروتستان و کاتوليک به ايران آمدند و در شهرهاي مرزي و مهم و حساس، پايگاه هاي تبليغي تشکيل و خدمات آموزشي، بهداشتي و مذهبي ارايه دادند، خواه ناخواه به صورت بازوهاي مذهبي دولت هاي استعمارگر اروپايي براي خدشه وارد کردن در اعتقادات ديني مردم درآمدند. ضعف هاي سياسي و اقتصادي جامعه قاجار، زمينه نفوذ گروه هاي تبشيري را فراهم کرده بود.
يکي از شهرهايي که از قديم الايام پايگاه فعاليت اين گروه ها محسوب مي شد، شهر اصفهان است؛ که موضوع مقاله حاضر است.
سوالاتي که در اين راستا مطرح مي شود و اين پژوهش به دنبال پاسخ آن است، به قرار زير است:
1. نقش و جايگاه ميسيونرها در اصفهان عصر قاجار چگونه است؟
2. مبلغان مسيحي در جامعه مسلمان ايراني با چه مشکلاتي رو به رور بوده اند؟
بررسي نقش و جايگاه ميسيونرهاي مذهبي کشورهاي مختلف اروپايي در اصفهان عصر قاجار و فعاليت هاي گوناگون مذهبي، فرهنگي، علمي و خدمات اجتماعي آنها در اين شهر و نيز اهداف و انگيزه آنها از انجام اين فعاليت ها و پرداختن به چگونگي حضور اين ميسيونرها و تشکيلات آنها در نواحي ديگر ايران و ديدگاه سلاطين و دولتمردان قاجاريه در مورد آنها و ساير موارد ديگر، جهت روشن ترشدن اين مساله است.

 نسخه قابل چاپ