پاسخ به:بانک مقالات تاریخ
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391 5:41 PM
3 : تاريخ و تمدن اسلامي پاييز و زمستان 1389; 6(12):47-75. |
بررسي انتقادي تاثير ابن سينا بر جريان اخترشناسي در دوره اسلامي و نقد نظريه «انقلاب علمي در رصدخانه مراغه» |
مظفري سيدمحمد* |
* مرکز تحقيقات نجوم و اختر فيزيک مراغه، مراغه، ايران |
در اين مقاله به سه تاثير عمده بوعلي سينا بر نجوم دوره اسلامي پرداخته مي شود: نخست، وي تمايزي روش شناختي بين نجوم به عنوان علمي محاسباتي و برهاني، و تنجيم، به عنوان علمي تخميني نهاد و از اين رو يک انفکاک اصولي بين نجوم و تنجيم، که در سراسر نجوم بابلي و يوناني و اسکندراني به منزله يک کل پنداشته مي شدند، رقم زد، دوم، دفاع وي از فلسفه ارسطويي در برابر تشکيکات ذهن تجربي ابوريحان بيروني است که از نقش مثبت عوامل جامعه شناختي به نفع وي نيز سود برده بود، سوم، تاثير آموزه هاي مشايي با قرائت سينوي در فعاليت هاي نجومي دوره نخست رصدخانه مراغه، حلقه علمي نصيرالدين طوسي، است. اين تاثيرات در مقياس دانش نجوم واجد جنبه هاي منفي و مثبت بوده است: تاثير نخست گامي رو به جلو محسوب مي شود، در حالي که دو تاثير بعدي، يا به کاستن قدرت دانش نجوم و ناتواني آن در تغيير باورهاي رايج فلسفه طبيعي منجر شد يا در برخي جاي ها و برهه ها منجر به فروکاستن آن تا حد يک دانش هندسي گرديد. |
كليد واژه: نجوم، تنجيم، بوعلي سينا، فلسفه مشا، مکتب مراغه |
نسخه قابل چاپ |