پاسخ به:بانک مقالات تاریخ
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391 5:41 PM
: تاريخ و تمدن اسلامي پاييز و زمستان 1389; 6(12):3-20. |
از نماز تا نماد: تاملي در تاريخ نماز جمعه تا پايان خلافت عباسي |
رودگر قنبرعلي* |
* گروه تاريخ و تمدن ملل اسلامي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران، تهران، ايران |
نماز جمعه که يکي از وجوه معاني «ذکر» و «صلوه» در قرآن است، در واقع تجلي عبادت جمعي خداوند است. گزارش هايي که از محتواي خطب جمعه پيامبر و امامان و خلفاي راشدين به دست رسيده نشان مي دهد که اين خطبه ها گاه حاوي مضامين اجتماعي و سياسي نيز مي شده است، اما در دوره هاي بعدتر تحولاتي در محتواي خطبه ها و دلالت هاي آنها رخ داد که موجب شد نماز جمعه يک سره رنگ حکومتي و سياسي به خود بگيرد. مهم ترين اين تحولات، ضرورت دعا براي خليفه وقت بود و از همين رو تعبير خطبه خواندن به نام کسي، به معني رسميت يافتن حکومت آن کس، کاملا رواج يافت. به هر رو، تحميل کارکردهاي غليظ سياسي خواه ناخواه موجب فرسايش قداست اين عبادت در تاريخ اسلام شد. |
كليد واژه: نماز جمعه، خطبه، خلافت، مشروعيت |
نسخه قابل چاپ |