بانک مقالات تاریخ

با فروريختن کاخ هاي عظيم غزنوي و ظهور سلجوقيان، افق هاي جديدي در عرصه هاي سياسي، اجتماعي، فکري و فرهنگي در ايران پديدآمد. گسترش قلمرو جغرافيايي، ايجاد مدارس نظاميه، رونق کانون هاي ادبي و توسعه و تعدد آنها در آذربايجان، ري، همدان، اصفهان و آسياي صغير و وجود نظام پيچيده ديواني با آداب و رسوم خاص و در نهايت کمال نثر فني و کتابت مکاتيب، از جمله آن پديده هاست. در ميان موضوعات يادشده، فن انشا و کتابت مکاتيب، به لحاظ اسلوب و شرايط خاص و وفور آثار از نظر تاريخي و فرهنگي، اهميت ويژه اي دارد. مورخان در تدوين و تحليل وقايع تاريخي عهد سلجوقي، از آشنايي و آگاهي با مصدر انواع مکتوبات اين دوره، طرز کتابت و شيوه هاي مرسوم آنها به عنوان اسناد دست اول و قابل اعتماد، ناگزيرند و اديبان در بررسي انواع نثر و بازنمود ظرايف هنري مربوط، نمي توانند از اين مهم صرف نظر کنند. به گونه اي که مي توان اين دوره را به لحاظ تاريخي، عهد کمال ديـوانسالاري و بـه لحاظ ادبي و فرهنـگي، دوره اوج کتابت نامه ها و نثر فني ناميد.
اين مقاله به بررسي وجوه مختلف انشاي مکتوبات فارسي عصر سلجوقي مي پردازد. مهم ترين مباحثي که در آن طرح شده است و از نظر تاريخي و ادبي اهميت شاياني دارد، به اختصار به قرار زير است:
ـ بررسي ديوان طغرا که ديوان رسايل و انشا جزو آن بوده است؛
ـ معرفي دبيران معروف آن دوره؛
ـ آداب کتابت مکتوبات؛
ـ ادوات و ابزارهاي لازم براي کتابت؛
ـ شيوه هاي کتابت، شکل شناسي مکاتيب و انواع آنها.

 نسخه قابل چاپ