بانک مقالات تاریخ

پس از ارتحال پيامبر (ص)، اعراب حکومت گريز، واقعيت تمکين به حکومتي متمرکز را پذيرفتند و با تعيين جانشين، سنت پيامبر را ادامه دادند. از اين رو اپيستمه و نظامي معرفتي با محوريت مباني مشروعيت قدرت در اسلام ايجاد شد و اجتماعات، سخنان و آثار بسياري با همين رويکرد شکل گرفت. از درون اين اجتماعات و آثار، گفتمان هايي درجامعه توليد شد که هريک تعاريف خاصي از مباني مشروعيت حکومت ارايه دادند. يکي از مهم ترين صحنه هاي اين رويارويي مواجهه سادات حسني و عباسي است که در مکاتبات دو شخصيت شاخص اين جريان ها يعني منصور دوانيقي و محمد بن عبدالله نفس زکيه نمود يافته است؛ موضوعي که قرن ها در قالب چالش هاي عميق نظري ميان سه ضلع مثلث قدرت هاشمي يعني سادات بني الحسين، سادات بني الحسن و خلفاي عباسي استمرار يافت.
شناسايي گفتمان هاي سياسي جامعه اسلامي در نيمه اول قرن دوم هجري، بر اساس مدل تحليلي فوکو، نيازمند مراجعه به آرشيو آن دوره تاريخي و شناسايي اپيستمه حاکم بر آن است. به همين منظور از مجموع اسناد و شواهد، مکاتبات محمد بن عبدالله و منصوردوانيقي مورد بررسي قرار گرفت.
از رهگذر تحليل گفتماني اين مکاتبات تلاش شد ديدگاه هاي سياسي، مذهبي و حکومتي که در اين نامه ها به آن پرداخته شده، شناسايي و به اين سوال ها پاسخ دهيم که متون مورد نظر، مولد چه گفتماني در جامعه اسلامي بودند؟ مولفان اين گفتمان ها چه راهبردهايي جهت استمرار حکومت اسلامي ارايه دادند؟ و مباني مشروعيت قدرت از ديدگاه آن ها چه بود؟

 نسخه قابل چاپ