بانک مقالات تاریخ

از مهمترين مسايل تاريخ ايران، روابط حکومتهاي محلي و ايلات و عشاير و خاندانهاي مناطق مختلف کشور با دولت مرکزي است. آنچه در اين نوشتار در نظر بوده، توصيف و تبيين جايگاه و کارکرد يکي از خاندانهاي کرد ايراني در عرصه حکومت محلي و تعامل با دولت مرکزي است. در اين نوشتار، سعي بر اين است تا برخي ابعاد و زواياي مرتبط با حکومت محلي خاندان دنبلي بررسي و تجزيه و تحليل گردد. اين تحقيق به روش اسنادي و با بهره گيري از منابع کتابخانه اي و استناد به اسناد و مدارک موجود انجام شده و از جمله يافته ها و در يافته هاي آن مي توان به اين نکته اشاره کرد که خاندان دنبلي در مقام امراي حکومت محلي دنبلي در منطقه خوي و سلماس و تبريز، دست کم از زمان شاه تهماسب صفوي داراي تاريخي مستند و روشن است. در زمان شاه عباس اول نمود بيشتري يافته، در اواخر صفوي کم رنگ مي شود. در فاصله بين صفويه تا قاجار، امراي خاندان دنبلي در مقياسي گسترده تر و به گونه اي بارز به ايفاي نقش در مسائل داخلي و خارجي کشور مي پردازند و حکومت محلي اين خاندان از اقتدار بيشتري برخوردار مي شود. با روي کار آمدن سلسله قاجار، امارت اين خاندان رو به افول مي رود و در نهايت، در نخستين سالهاي ورود عباس ميرزا به آذربايجان در مقام ولي عهدي، عمر اين امارت محلي به پايان مي رسد. برخلاف برخي فرضيه هايي که قوم کرد را به واگرايي و تجزيه طلبي متهم مي کند، اين مقاله نشان مي دهد که خاندان دنبلي، به عنوان يکي از خاندانهاي اصيل و برجسته کرد، در عرصه هاي گوناگوني، از جمله ادب، فرهنگ، عمران و آبادي، سياست داخلي و روابط خارجي نقشي موثر، اساسي و انکارناپذير در تامين امنيت، اهداف، وحدت و منافع ملي کشور ايفا کرده است.