بانک مقالات تاریخ

مساله جانشيني و وليعهدي شاهان قاجار، يکي از مشکلات اساسي در ساختار سياسي آن دولت به شمار مي رفت که در مقاطعي دولت و کشور را با بحران و جنگ داخلي مواجه ساخت. قاجارها بر اساس وصيت آقامحمدخان و نيز سنن ايلي، قاعده اي براي وليعهدي و جانشيني ترتيب دادند که هيچ گاه به عنوان يک قانون مورد پذيرش عمومي در بخش هايي از ساختار سياسي و اداري دولت و طيفي از طبقات ممتاز در اين ساختار قرار نگرفت. اين قاعده که در اصل در راستاي تداوم و تثبيت سلطنت در طايفه قوانلو به عنوان طايفه موسس دولت طراحي شده بود، اختلاف و ستيز بين شاهزادگان، گروه بندي در ميان درباريان، ديوانسالاران، نظاميان و دخالت آشکار روس و انگليس به عنوان عوامل موثر در اين مساله را به دنبال آورد و در مقاطعي با ترديد در شيوه انتخاب وليعهد و جانشين، باعث تشديد بحران و نيز جنگ داخلي گرديد. علاوه بر اين، با پايه ريزي الگوي مداخله خارجي در اين مساله، موقعيت دولت قاجار در داخل و نيز سياست خارجي آن تضعيف گرديد.

 نسخه قابل چاپ