بانک مقالات تاریخ

ناظر بيوتات، از جملـه مناصب ابداعي صفويان است. اين منصب را در تقسيم بندي ديوانسالاري آن دوره مي توان جزو مناصب درباري و تشکيلات سلطنتي به شمار آورد، که البته مانند ساير مناصب دوره صفوي داراي کارکردهاي ديگري - به خصوص اداري و در برخي موارد نظامي - هم بوده است. اين منصب که از اوايل تاسيس سلسله صفوي پديد آمده بود، پس از اصلاحات اقتصادي شاه عباس اول – که تاثير خود را در بيوتات سلطنتي هم برجاي گذاشت – در دوره شاه عباس اول از اهميت بيشتري برخوردار شد.
به طور خلاصه، مي توان گفت که در دوره صفوي، بيوتاتي (کارگاه هايي) وجود داشت که ملزومات دربار، اعم از خوراک و پوشاک و تسليحات نظامي و اماکن و ... را فراهم مي نمود. هر کارگاه صاحب جمع (رييس) و مشرف (بازرس) داشت و ناظر بيوتات برکل اين کارگاه ها نظارت عالي مي نمود و در حقيقت، سرپرست کل کارگاه هاي سلطنتي و ناظرکل دستگاه سلطنت صفوي و رييس بخش خاصه ديوانسالاري صفوي بوده است. بايد توجه داشت که بيوتات سلطنتي دوره صفوي از ساختاري پيشرفته و مترقي برخوردار بوده و براي شاه و دولت صفوي منافع زيادي داشته است.
سوال اصلي اين تحقيق، اين است که ناظر بيوتات در دوره صفوي از چه جايگاه، موقعيت و مسووليت هايي برخوردار بوده و بيوتات سلطنتي به عنوان اصلي ترين حوزه کاري ناظر بيوتات، چه کارکردهايي داشته و از چه ساختاري برخوردار بوده است؟
در مورد بيوتات سلطنتي و وظايف ناظر بيوتات در منابع دوره صفوي، به خصوص سفرنامه ها و منابع اداري، مطالبي چند وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ