بانک مقالات تاریخ

مکتب کلامي اعتزال يکي از شکوفاترين و پررونق ترين دوره هاي تاريخي خود را در سرزمين خوارزم و در روزگار خوارزمشاهيان سپري نموده است. اين منطقه، نظر به موقعيت جغرافيايي و اقتصادي و تعاملات تجاري با اقوام و ممالک شرقي خاصه با اروپاي شمالي- که صحنه نفوذ ميراث فکري يونان بود- ملت ها، اديان و مذاهب گوناگون را در خود جاي داده بود. اين عوامل با توجه به زمينه هاي فکري و فرهنگي، امنيت اجتماعي و ثبات سياسي خوارزم در نفوذ اعتزال در آن و جذب و گرايش خوارزميان به آن و نيز بالندگي و شکوفايي فرهنگ و معارف عقلي در آن سرزمين در روزگار خوارزمشاهيان بسيار تاثير داشته است. مساله قابل طرح در اين پژوهش آن است که برخلاف برداشتي عمومي از سوي مورخان و محققان، مکتب کلامي اعتزال با توجه به موقعيت ها و زمينه هاي ياد شده پس از تجزيه سياسي دستگاه خلافت عباسي و غلبه اشعري گري در مراکز علمي و فرهنگي ايران اسلامي و نفوذ آن بر ساختار قدرت در عصر سلاجقه، از بين نرفت، بلکه با کوشش هاي فراواني توانست در اواخر قرن پنجم ه.ق/ يازدهم م، در ولايت خوارزم عصر خوارزمشاهيان نفوذ کند و تا قرون هفتم و هشتم ه.ق/ سيزدهم و چهاردهم م، در اين سرزمين تداوم يابد.

 نسخه قابل چاپ