مقالات علوم سیاسی

سازه انگاري به عنوان يکي از مهم ترين نظريه هاي مطرح در روابط بين الملل در دهه گذشته، بيش از آنکه (يا در کنار آنکه) به عنوان يک نظريه محتوايي در مورد روابط و نظام بين الملل مطرح است، نوعي فرانظريه است که تمرکز آن بر بحث هاي هستي شناختي و معرفت شناختي مي باشد. اين مقاله تلاشي است براي درک و ارزيابي اين بنيان هاي فرانظري. پس از بحثي مقدماتي در باره معنا، اهميت و موضوعيت مباحث فرانظري، هستي شناسي و معرفت شناسي سازه انگاري با توجه به مواضع مختلف درون آن، مورد بررسي قرار گرفته است. در بعد هستي شناختي نشان داده مي شود که سازه انگاري با تاکيد بر اهميت ابعاد غير مادي حيات اجتماعي، نقش زبان، قواعد، هنجارها و ... در تکوين روابط بين الملل را مورد توجه قرار مي دهد؛ به تکوين متقابل کارگزاران و ساختارها مي پردازد؛ و به رغم دولت محوري موجود در مباحث، قابليت جذب کارگزاران غير دولتي را نيز از لحاظ نظري دارد. در بعد معرفت شناختي، قائل بودن آن به امکان شناخت پديده هاي اجتماعي همراه با توجه آن به تفسير و تفهم در عين گشودگي روش شناختي آن مورد بررسي قرار مي گيرد و به عدم پرداختن مستقيم آن به مباحث هنجاري اشاره مي شود. سرانجام نتيجه گيري مقاله تلاشي است براي ارزيابي فرانظريه سازه انگاري با تاکيد بر شکاف هاي دروني موجود در آن.