مقالات علوم سیاسی

اين مقاله بدنبال يافتن پاسخ اين پرسش است كه متفكران جوامع اسلامي تا چه حدي «درست» و «سنجيده» مي انديشند. از همين رو ابتدا معيار «درست و سنجيده انديشي» مورد بررسي قرار گرفته است. اين معيار ناظر بر «آزاد انديشي» و «رهايي از قيمومت هاي مختلف» در مقام انديشه ورزي است و راه تحقق آن «تجربه گرايي» و تكيه بر «داده هاي عيني» به عنوان مبناي داوري است. در واقع انسان انديشه ورز در صورت محروميت از اين ويژگي به «بحران عقلانيت» گرفتار خواهد آمد و عقل او در شناخت واقعيات راه به خطا خواهد پيمود. بعد از روشن ساختن اين معيار سعي شده است با استفاده توامان از روش قياس و روش شبه آزمون، در خصوص شيوه انديشه ورزي دسته هاي مختلف متفكران جوامع اسلامي كه شامل سنت گرايان، تجددخواهان و نوگرايان ديني است، داوري شود. حاصل كار عبارت از اين است كه هر سه جريان فكري جهان اسلام با «درست و سنجيده انديشي» فاصله دارند و به همين لحاظ در اسارت «بحران عقلانيت» قرار گرفته اند. از حيث ميزان آسيب پذيري در برابر اين بحران نيز سنت گرايي بيشترين ميزان تاثر و نوگرايي ديني كمترين ميزان تاثر را از خود نشان مي دهد و جريان تجددخواهي نيز در مابين اين دو قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ