بانک مقالات جغرافیا

رسوبات آهن دار متعلق به دونين پسين و عمدتا به سن فامنين در ايران مركزي داراي گسترش وسيعي است. طبقات آهن دار معمولا واجد اووئيد و آنكوئيدهاي غني از آهن هستند و بدين علت به عنوان لايه هاي آهن دار اووليتي شناخته مي شوند. آهن عمدتا به صورت هماتيت در سنگ هاي گرينستون، پكستون و به ندرت در گلسنگ ها نهشته شده است. هماتيت به صورت پوشش خارجي ذرات مختلف اينتراكلست و بيوكلست و يا اووئيدهاي از قبل تشكيل شده و همچنين به صورت ذرات پراكنده در ماتريكس سنگ ديده مي شود. اغلب دانه هاي آهن دار اووليتي داراي پوششي با لاميناسيون هاي هم مركز هستند كه بين آنها ميكرولامينه هايي از جنس رس و ذرات آلومينوسيليكات ديده مي شود. برخي لامينه ها به صورت موج دار (غيرمسطح) و ناپيوسته (منقطع) بوده و داراي ضخامت 2 تا 5 ميكرون هستند و در واقع ظاهري شبيه رشد ميكروبي سازنده آنكوئيدها دارند. لامينه هاي با شكل هاي لوله اي، چندين لايه از مراحل رشد ميكروبي را در اطراف هسته نشان مي دهند. ويژگي هاي ميكرومورفولوژيک و مينرالوژي دانه هاي اووليتي دلالت بر نقش اساسي عامل بيوژنيک در تمركز ذرات آهن به دور هسته دارد. اين عامل بيوژنيک مي تواند از طريق فرآيندهاي شيميايي و يا فيزيكي سبب جذب شيميايي آهن يا به تله انداختن ذرات آهن دار از آب دريا شود. علاوه بر وجود فعاليت هاي ميکروبي عامل مهم ديگر براي تشكيل اووئيدهاي آهن دار، وجود Fe به ميزان كافي در محيط رسوب گذاري است كه منشا آن مي تواند مستقيما از طريق فعاليت هاي ولكانيک زيردريايي بوده و يا از طريق هوازدگي و فرسايش سنگ هاي آهن دار موجود در خشكي و حمل آن به حوضه رسوبي باشد.

 نسخه قابل چاپ