بانک مقالات جغرافیا

هدف از اين مقاله، بررسي تاثير فعاليت هاي نخل داري بر توسعه روستايي پايدار شهرستان دشتستان (با تاکيد بر ابعاد اقتصادي) استان بوشهر مي باشد. شهرستان دشتستان يکي از شهرهاي استان بوشهر بوده که در جنوب ايران قرار گرفته است. اين شهرستان در طول جغرافيايي 51 درجه و 12 دقيقه و عرض جغرافيايي 29 درجه و 16 دقيقه و بلندي 65 متري از سطح دريا قرار دارد. آب و هواي دشتستان گرم و خشك و ميزان بارندگي سالانه آن كمتر از 250 ميلي متر است. مهمترين محصول کشاورزي اين شهرستان خرما است که توليد سالانه آن (2008) برابر با 125838 تن مي باشد. براي ارزيابي توسعه روستايي پايدار منطقه دشتستان بر اساس فعاليت هاي نخل داري، از مدل «نيروي محرکه (فشار) – وضعيت موجود – واکنش (PSR)» با تاکيد بر عوامل اقتصادي استفاده شده است. منظور از عوامل اقتصادي پايداري، عواملي هستند كه باعث مي گردد تا توسعه روستايي در يک دوره زماني از لحاظ اقتصادي پايدار گردد و بتواند ميزان رفاه اقتصادي و اجتماعي را براي کشاورزان و روستاييان ايجاد نمايد. وجود درآمد مناسب و دايمي در مناطق روستايي به عنوان پيش شرط توسعه پايدار بدين معناست كه با توجه به رعايت مسايل زيست محيطي و حفظ منابع ژنتيكي بايد فعاليت هاي اقتصادي و توليدي صورت پذيرفته و از توجيه اقتصادي برخوردار باشد. به عبارت ديگر نوعي يکپارچگي اقتصادي – محيطي در فعاليت هاي کشاورزي و توليدي صورت گيرد. در مدل مورد استفاده، بالغ بر 12 شاخص مورد بررسي از قبيل، امنيت غذايي، وجود درآمد کافي و دايمي نخل داران، سهم صادرات از توليد، و غيره مورد بررسي قرار گرفته است. براي محاسبه شاخص هاي مذکور از داده هاي مرکز آمار ايران و وزارت جهاد کشاورزي استفاده شده است. نتايج مدل بکار گرفته شده با توجه شاخص هاي مورد استفاده نشان مي دهد که پايداري توسعه روستايي منطقه به اتکا فعاليت هاي نخل داري پايين بوده و ادامه وضعيت موجود نمي تواند توسعه پايدار را براي مناطق روستايي مورد بررسي داشته باشد. يکي از مهمترين دلايل اين ناپايداري، روند روزافزون هزينه توليد کشاورزي از يک طرف و پايين بودن قيمت محصول از طرف ديگر است که باعث شده است تا ارزش افزوده اين بخش بسيار اندک بوده و عوايد حاصل از فعاليت نخل داري (30 درصد از کل درآمد روستاييان) نتواند پايداري توسعه روستايي را بهمراه داشته باشد.

 نسخه قابل چاپ