بانک مقالات جغرافیا

طوفان هاي گرد و غبار از پديده هاي مخرب اقليمي مي باشند که همه ساله خسارت هاي جبران ناپذيري به مزارع، تاسيسات، جاده ها، ترافيک وارد مي نمايد. اين پديده متاثر از شرايط جوي خاصي است که در صورت شناخت سازوکار تکوين و گسترش آن مي توان از آسيب هاي فراوان آن کاست و يا با آن مقابله کرد. بررسي انجام شده بر روي توفان هاي گرد و غبار و ماسه در يک دوره آماري سيزده ساله (2005-1993) نشان مي دهد، که ايستگاه قوچان، تربت حيدريه و کاشمر کمتر از 5 روز در سال و ايستگاه سرخس بيش از 35 روز در سال توفان گرد و غبار داشته اند. اين تحقيق نشان داد که عمده سامانه هاي منجر به توفان هاي گرد و غبار از شرايط سينوپتيکي زير پيروي مي کنند. الف) بر روي نقشه تراز دريا در روز توفان مرکز کم فشاري در محدوده جنوب خراسان و کشور افغانستان بسته مي شود. که فشار مرکزي اين کم فشار عموما کمتر از 1000 هکتوپاسکال مي باشد. در مقابل مرکز پر فشاري بر روي درياي خزر و عموما در بخش جنوبي درياي خزر بسته مي شود که فشار مرکزي آن در اکثر مواقع بيش از 1015 هکتوپاسکال مي باشد. ب) در تراز 850 هکتوپاسکال مرکز چرخندي در بخش شرقي و شمال شرقي افغانستان بسته مي شود که زبانه چرخندي بخش جنوبي خراسان را در بر مي گيرد. پربند 144 ژئوپتانسيل دکامتر در اکثر موارد، به خصوص در زمان وقوع توفان از شمال منطقه مورد مطالعه عبور مي کند. در مقابل واچرخندي بر روي درياي خزر و ترکمنستان بسته مي شود که ارتفاع آن در اکثر مواقع بيش از 148 ژئو پتانسيل دکامتر بالغ مي شود. به اين ترتيب با ايجاد شيو فشار و شيو گرمايي شديد موجب وزش بادهاي شديدي، بخصوص در نيمه جنوبي استان خراسان رضوي مي گردد.

 نسخه قابل چاپ