بانک مقالات جغرافیا

فرسايش خندقي به عنوان يكي از اشكال فرسايش خاك به وسيله آب،‌ از فرآيندهاي مهم تخريب سرزمين در ايران به شمار مي آيد كه تحت شرايط خاص محيطي به وقوع مي پيوندد. هدف از پژوهش حاضر عبارت است از بررسي قابليت روش منشايابي تركيبي در شناسايي ميزان رسوب حاصل از فرسايش خندقي، با استفاده از تركيب ردياب هاي مختلف (كربن آلي، نيتروژن، فسفر، نسبت C/N و سزيم (137 در سه حوزه آبخيز كوچك با مساحت هاي 5، 25 و 175 هكتار. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه سهم فرسايش خندقي در توليد رسوب بين 86 و 99 درصد متغيرست. مساحت حوضه، كاربري اراضي و تراكم خندق از مهم ترين عوامل اين تغيير به شمار مي آيند. مسلما با افزايش مساحت آبخيز، طول دامنه ها بيشتر مي شود و بنابراين فرايندهاي تخريب دامنه اي (فرسايش سياري و سطحي) نسبت به خندق ها رسوب كمتري تحويل سامانه زهكش مي دهند. بر اساس ميزان دقت مدل منشايابي، ردياب سديم 137 با خطاي 0.120 درصد دقيق ترين نتيجه را براي جدايي منابع رسوب سطحي و زيرسطحي (خندقي) به دست مي دهد. با توجه به تاثير فرايندهايي از قبيل فرسايش خندقي، كناري و رودخانه اي در ميزان رسوب توليدي حوزه هاي آبخيز، بسياري از مدل ها از قبيل USLE، MUSLE، WEPP،‌ EUROSEM،‌ GUEST و اندازه گيري هاي انجام شده به وسيله پلات هاي فرسايشي با در نظر گرفتن فرايندها و فرسايش پاشمان، سطحي و شياري نتايج دور از واقعيت ارايه مي دهند كه همواره بايد مدنظر مديران و پژوهشگران اين رشته قرار بگيرد.

 نسخه قابل چاپ