بانک مقالات جغرافیا

شناسايي مناطق داراي پتانسيل خطر زمين لرزه همواره از دغدغه هاي اصلي رشته هاي مرتبط با علوم زمين بوده است و محققان مختلف با نگرش هاي گوناگون آن را مورد مطالعه قرار داده اند. دانش تکتونيک ژئومورفولوژي نيز با روش شناسي خاص خود به مطالعه اين پديده محيطي پرداخته است. از اين رهگذر تعبير و تفسير شواهد بر جاي مانده از لرزه ها و حرکات تکتونيکي جديد بر چشم اندازها اصول موضوعه اين دانش نوپاست. شاخص هاي تکتونيک فعال از ابزارهاي کارآمد براي شناسايي وضعيت تکتونيکي و ارزيابي احتمالي مناطق لرزه خيز به شمار مي آيد. شاخص هايي چون سينوس جبهه کوهستان، شاخص هاي دره اي چون شاخص نسبت V شکل دره ها، شاخص پهنا به عمق دره ها، گراديان طولي رودخانه، شاخص هاي حوضه اي چون شاخص تقارن حوضه زهکش، شاخص نسبت V شکل و شاخص انتگرال هيپسومتري، از اين دست اند. از سويي هم ابرگسل زاگرس در زمره گسل هاي فعال و اصلي کشورمان است که همواره منشا لرزه هاي بسياري در حاشيه خود بوده است و مرز دو زون ساختاري سنندج-سيرجان و زاگرس مرتفع است. در اين پژوهش حوضه فارسان، که شامل دو زون سنندج-سيرجان و زاگرس مرتفع است، به وسيله شش شاخص متفاوت در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و از مدل رقومي ارتفاعي (DEM) با دقت 10 متر مورد آزمايش قرار گرفته و نرخ تکتونيک فعال آن سنجيده شده است. سپس نتايج به دست آمده، با بررسي ميداني مقايسه گرديده اند. نتايج شاخص هاي متفاوت تبديل به شاخص IAT شده اند و نقشه پهنه بندي تکتونيکي حوضه فارسان در چهار کلاس بسيار فعال، فعال، نيمه فعال و غيرفعال ترسيم گرديده است. نتيجه به دست آمده اين است که در اين حوضه گسلي فرعي منشعب از گسل اصلي زاگرس در طول حدود 8350 متر داراي فعاليت تکتونيکي در حد بسيار فعال است. همچنين بخش هاي زيادي از حاشيه اين گسل داراي تکتونيک متوسط است. دو شهر باباحيدر و فارسان در حاشيه گسل هاي فعال واقع شده اند.

 نسخه قابل چاپ