بانک مقالات جغرافیا

تغيير کاربري جنگل به اراضي کشاورزي، عموما تاثير جدي بر ميزان ماده آلي و ديگر ويژگي هاي فيزيکي و شيميايي خاک مي گذارد. اين پژوهش با هدف بررسي نقش تغيير کاربري جنگل بر برخي از خصوصيات فيزيکي و شيميايي خاک و در ادامه شناخت شماري از متغيرهاي موثر خاک بر شاخص فرسايش پذيري در بخشي از حوضه آبخيز برنجستانک صورت گرفته است. بدين منظور سه کاربري جنگل، زراعت ديم (گندم) و باغ مورد بررسي قرار گرفت. نمونه هاي خاک از دو لايه سطحي 10-0 و 20-10 سانتي متر در قالب طرح بلوک کاملا تصادفي برداشته و مقايسه شد. نتايج نشان از آن داشتند که ميزان ماده آلي در اراضي زراعي و باغ، به ترتيب 44.24 و 45.45 درصد در لايه 10-0 سانتي متر، و 42.69 و 43 درصد در لايه 20-10 سانتي متر کمتر از اراضي جنگلي بوده است. حداکثر نيتروژن کل در لايه 10-0 سانتي متر در کاربري جنگل به ميزان 0.303 درصد و حداقل آن در لايه 20-10 سانتي متر در اراضي باغ به ميزان 0.190 درصد مشاهده شد که کاهشي معادل با 37.32 درصد را نشان مي دهد. وزن مخصوص ظاهري و اسيديته خاک طي تغيير کاربري جنگل افزايش يافت. اين در حالي است که تغيير کاربري جنگل به اراضي زراعي و باغ تاثير مشخص و معني داري بر درصد ذرات رس و سيلت نداشت و تنها در لايه 10-0 سانتي متر تفاوت معني داري از لحاظ درصد ذرات شن مشاهده شد. نتايج نشان داد که فرسايش پذيري خاک به دليل کاهش پوشش گياهي پايا، ماده آلي خاک، تخريب ساختمان خاک و پايداري خاکدانه ها طي تغيير کاربري جنگل، افزايشي حدود دو برابر داشته است. همچنين متغيرهاي رس، ماده آلي و نيتروژن کل داراي همبستگي معني دار منفي؛ و در مقابل، درصد سيلت و شن ريز نيز داراي ارتباط معني دار مثبت با ميزان فرسايش پذيري اند.

 نسخه قابل چاپ