بانک مقالات جغرافیا

هوازدگي زماني رخ مي دهد که سنگ هاي سطحي زمين بر اثر فرايندهاي فيزيکي، شيميايي و يا بيولوژيکي شکسته مي شوند و يا تغيير شکل مي دهند. اين عمل مي تواند به وسيله باد، آب، اقليم، عوامل گياهي و جانوري صورت گيرد. اين مطالعه بر اساس مدل هاي لويس پلتير قرار دارد که در اين مدل ها از دو متغير متوسط دما و بارش سالانه استفاده شده است. پلتير با استفاده از اين دو متغير هفت مدل را مشخص کرد که مي توانند انواع مختلف پديده هاي هوازدگي را توصيف کنند. از بين اين مدل ها دو مدل مربوط به رژيم هاي هوازدگي و رژيم هاي مورفوژنتيکي در مورد شمال غرب ايران بررسي شد و رژيم هاي مربوط به هر ايستگاه از روي نمودارهاي مربوط تعيين گرديد. به منظور مطالعه و پهنه بندي وضعيت هوازدگي و مناطق ژئومورفولوژيکي در منطقه شمال غرب کشور داده هاي اقليمي شامل ميانگين بارش و دماي سالانه، 28 ايستگاه سينوپتيک که داراي داده و طول دوره آماري مناسب بودند، از سايت سازمان هواشناسي برگرفته شد و سپس در يک پايگاه داده در محيطGIS  ثبت گرديد. بعد از بررسي روند دما و بارش در منطقه مورد مطالعه، رژيم هاي مربوط به هر ايستگاه از روي مدل هاي پلتير تعيين شد و بعد از دادن ارزش ورني به آنها در پايگاه داده ثبت گرديد و سپس نقشه هاي مربوط در محيط Arc map توليد شدند. نتايج حاصل نشان داد که از نه وضعيت مورفوژنتيکي موجود در مدل پلتير، پنج وضعيت در شرايط اقليمي منطقه اتفاق مي افتد، به طوري که بيشتر بخش هاي شمال غرب کشور در منطقه نيمه خشک قرار مي گيرند. همچنين ايستگاه هاي واقع در سواحل جنوب غربي درياي خزر در استان گيلان و دامنه هاي غربي زاگرس در استان کردستان، رژيم معتدل و ساوان دارند. از نظر وضعيت هوازدگي نيز در بيشتر مناطق کوهستاني منطقه، هوازدگي ها بيشتر از نوع مکانيکي ضعيف و متوسط رخ مي دهد، در صورتي که در برخي از ايستگاه هاي واقع در سواحل جنوب غربي درياي خزر و دامنه هاي غربي زاگرس در استان کردستان هوازدگي شيميايي همراه با عمل يخبندان تا هوازدگي شيميايي متوسط و شديد اتفاق مي افتد.