بانک مقالات جغرافیا

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391  11:13 AM

8 : پژوهشهاي جغرافياي انساني (پژوهش هاي جغرافيايي) تابستان 1389; 42(72):121-134.

شاخص سازي مولفه هاي سياست و فضا در جغرافياي سياسي

حافظ نيا محمدرضا*,ميرقادري مصطفي,احمدي پور زهرا

* گروه جغرافياي سياسي، دانشگاه تربيت مدرس

جغرافياي سياسي شاخه اي از علم جغرافياست که به مطالعه و کالبدشکافي پديده هاي سياسي فضايي و نواحي متشکل و سازمان يافته سياسي، از سطح خرد تا کلان (ميکرو تا ماکرو) مي پردازد. از ديدگاه علي، موضوع دانش جغرافياي سياسي را کنش متقابل متغيرهاي سياسي با متغيرهاي فضايي تشکيل مي دهد. پس با توجه به آنچه که اشاره شد، دو مولفه سياست و فضا از مفاهيم اساسي اين رشته اند که شناخت شاخص هاي آنها از مهم ترين اقدامات زيربنايي در درک پديده هاي سياسي– فضايي به شمار مي آيد. فضا را مي توان عرصه اي سه بعدي که داراي هويت، ساختار، سيستم ها و مرزهاي مشخص است و مقياس هاي مختلف و چشم انداز پويا (ديناميک) دارد و قلمرو زندگي، تحرک، احساس، آرمان و فعاليت انسان ها را تشکيل مي دهد، به حساب آورد. اما سياست متاثر از ايدئولوژي هاي گوناگون عبارت است از: مفاهيم و نهادهاي سياسي فرمانروا، فرايندها و سازوکارهاي تصميم ساز که بر پايه نظام ارزشي پديد آمده اند و با پشتيباني عامل قدرت مستتر در حاکميت، بر فضاي جغرافيايي تاثير مي نهند و از آن تاثير مي پذيرند. اين مقاله به صورت کتابخانه اي و ميداني و با شيوه توصيفي– تحليلي، سعي برشناسايي و رتبه بندي، شاخص هاي سياست و فضا در جغرافياي سياسي دارد. يافته ها بيانگر اين مطلب است که شاخصه هاي شناخته شده در مباحث نظري با توجه به يافته هاي ميداني تاييد شدند، و بر اين اساس از 51 شاخص مورد آزمون، تعداد شاخص هاي سياسي مطلق 19 شاخص، شاخص هاي فضايي مطلق 22 و شاخص هاي دوگانه 10 شاخص شناسايي و رده بندي شدند. نکته شايان توجه وزن و اهميت بيشتر شاخص هاي فضايي در قياس با شاخصه هاي سياسي بود، که نشان از اهميت و جايگاه هر يک از اين مولفه ها در مطالعات جغرافياي سياسي و ژئوپليتيک دارد.

كليد واژه: سياست، فضا، ايدئولوژي، جغرافياي سياسي

نسخه قابل چاپ