پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا
چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391 10:51 AM
8 : پژوهشهاي جغرافياي انساني (پژوهش هاي جغرافيايي) زمستان 1390; 43(78):137-152. |
مكان يابي و اولويت بندي پارک هاي شهري با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي TOPSIS و سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: شهر الشتر) |
فاضل نيا غريب*,كياني اكبر,محموديان حشمت اله |
* گروه جغرافيا، دانشگاه زابل |
فضاي سبز شهري از مهمترين کاربري هاي شهري است که از آن همانند شش هاي تنفسي شهرها ياد مي كنند. اين کاربري مي تواند بيشترين نقش را در تغيير هواي شهر و شادابي مردم داشته باشد؛ پس اين کاربري مي بايست مولفه هايي چون امکانات، زيبايي، امنيت، دسترسي راحت، توزيع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشد تا بتواند نقش خود را به درستي انجام دهد و مورد استقبال خانواده ها قرار گيرد. شهر الشتر از جمله شهرهايي است که پارک هاي آن از لحاظ داشتن مولفه هاي ياد شده در وضعيت مناسبي نيست و همين مساله باعث شده که برخي از پارک هاي آن نقش گذرگاهي به خود بگيرند و با استقبال خانواده ها رو به رو نشود. هدف مقاله حاضر، اولويت بندي پارک هاي شهر با توجه به مولفه هاي داشتن امکانات، زيبايي، امنيت، دسترسي راحت، توزيع مناسب در سطح شهر و ميزان مساحت است. در اين پژوهش از روش TOPSIS و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) استفاده شده است؛ بر اين اساس، هر کدام از پارک هاي شهر از لحاظ مولفه هاي گفته شده، مورد مطالعه، بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است. اولويت بندي پارک در شش گام TOPSIS انجام گرفته است. در مرحله دوم، داده هاي اطلاعاتي مولفه هاي ياد شده از هر پارک به GIS وارد شده تا اولويت بندي پارک ها از اين روش نيز انجام شود. در مرحله سوم، نتايج حاصل از مدل TOPSIS و GIS با هم ترکيب شده و نتايج نهايي بهترين پارک شهر و اولويت بندي پارک ها به دست آمده است. نتايج نشان مي دهد، که پارک شهيد استويي با رتبه (CL) 0.783 بهترين و در اولويت نخست قرار دارد، پارک صخره اي با رتبه 0.743 در اولويت دوم، پارک شهيد رجايي با رتبه 0.591 در اولويت سوم و پارک شهيد باهنر با رتبه 0.170 در اولويت چهارم قرار گرفته است. با استفاده از GIS و از پيوند نقشه هاي وزن دهي شده با توجه به ميزان اهميت معيارهاي مورد نظر، نقشه نهايي حاصل شده كه در آن پارک شهيد استويي با %80 شرايط، پارک صخره اي با %70 شرايط، پارک شهيد رجايي با %60 شرايط و در آخر پارک شهيد باهنر با %40 شرايط اولويت بندي شان مشخص شد. بنابراين استفاده از مدل هاي کاربردي و توانمندهاي GIS مي تواند ما را در استفاده بهتر و مناسب تر از کاربري هاي زمين شهري و آماده كردن کاربري هاي ديگر بهره مند كند و از دوباره کاري ها که هزينه جاري شهرها را افزايش مي دهد بي نياز كند. |
كليد واژه: برنامه ريزي شهري، فضاي سبز، شهر الشتر، TOPSIS ،GIS |
نسخه قابل چاپ |