بانک مقالات جغرافیا

هر نوع مطالعه ‎اي بر پايه‎ روش و شيوه ‎اي است و نقش اين شيوه ‎ها در نتايج حاصل از پژوهش بسيار مهم است. چنانچه شيوه‎ هاي مناسب انعطاف ‎پذيري براي تحليل اطلاعات انتخاب نشود، امکان دست ‎يابي به نتايج پذيرفتني با ضرايب اجرايي بالا کاهش مي ‎يابد. با توجه به اهميت شيوه ‎هاي پژوهش، هدف از اين مقاله ضمن معرفي سه مدل تحليل سلسله ‎مراتبي، محاسبه ‎گر رستري و هم ‎پوشاني وزني با سيستم اطلاعات جغرافيايي، ارزيابي و بيان توانايي سه مدل در تحليل و انتخاب مكان ‎هاي بالقوه اولويت‎ دار و مقايسه‎ آنها براي احياي محله ‎هاي مرکزي شهرها از جمله محله عيدگاه شهر مشهد است. ويژگي اين پژوهش، ترکيب کردن مدل‎ ها با تحليل فضايي آن است. فرضيه‎ پژوهش بر اين است که اين سه مدل، تفاوت معنادار با يکديگر در شناسايي مكان ‎هاي بالقوه براي احيا ندارند. براي آزمون اين فرضيه و دست ‎يابي به هدف پژوهش، پس از تشريح مدل نظري، كشيدن دياگرام سلسله ‎مراتبي، تعيين اهداف، شاخص‎ ها و گزينه ‎ها مشخص شدند، سپس ويژگي کالبدي 761 قطعه املاک محله عيدگاه به وسعت 16 هکتار با استفاده از پرسشنامه به ‎صورت ميداني برداشت شد. نخست نقشه‎ هاي محله عيدگاه بر اساس شاخص ‎هاي انتخابي از حالت برداري به رستري تبديل شدند و به‎ دليل ماهيت متفاوت شاخص ‎ها با يکديگر، آنها را يکنواخت كرده و به‎ صورت جداگانه در مدل ‎هاي تحليل سلسله ‎مراتبي، محاسبه ‎گر رستري، هم ‎پوشاني وزني در نرم ‎افزار GIS اجرا شد که نتيجه‎ حاصل به ‎صورت نقشه‎ اي در سه طبقه ارائه شد. در هر سه مدل، محدوده‎ مورد مطالعه به سه طبقه‎ نواحي اولويت ‎دار، نواحي با اولويت کم، نواحي با اولويت بالا براي احيا و بازسازي مشخص شد. نتايج حاصل از پژوهش بيانگر کارايي مدل ‎ها در شناسايي مناطق بالقوه براي توسعه در فرايند احياي محله ‎هاي مرکزي شهرها است، ولي کارايي مدل هم‎ پوشاني وزني در مقايسه با ساير مدل ‎ها بهتر و فرضيه پژوهش رد شد.

 نسخه قابل چاپ