بانک مقالات جغرافیا

در زمينه تغيير در مناسبات شهري و روستايي، به استفاده از تفاوت هاي شهري روستايي، به عنوان راهبردي براي تقويت پايه هاي معيشت، گسترش فعاليت ها و نفوذ شهر در نواحي روستايي و ارتباط بين پايداري نواحي روستايي و شهري تاکيد شده است. نواحي پيرامون کلان شهرهاي ايران، کم و بيش به فرايندهاي عمومي و غير کشاورزي در راستاي تحول اقتصادي مرتبط شده اند. بخش شانديز به عنوان سرمايه پيراموني کلان شهر مشهد، از سال 1375 بستر تغييرات کارکردي چشمگيري شده است که برآيند آن تحقق ثبات جمعيتي پس از چند دهه در آن بوده است. در اين مقاله بر اساس طيف وسيعي از شاخص هاي معرف شرايط اقتصادي، انساني، اجتماعي فرهنگي و محيطي بر تغييرات کارکردي موثر بر جمعيتي يابي تاکيد شده است. روش پژوهش، توصيفي تحليلي و مقايسه اي بوده و در آن از آزمون هاي آماري همبستگي، کاي اسکوئر و يومن ويتني استفاده شده است. داده هاي لازم بر اساس نمونه گيري تصادفي از سطح 14 سکونتگاه روستايي بخش با حجم 244 سرپرست خانوار جمع آوري شده است. نتايج پژوهش در منطقه مورد مطالعه، تحول بارزي در ساختار اقتصاد از کشاورزي به سوي خدمات را نشان مي دهد. روستاهاي جاذب جمعيت از نظر رشد کلي اشتغال، اشتغال گردشگري، کارکردهاي خرده فروشي، صنايع چوب و مبلمان و نيز از نظر ميزان سواد، مهارت و ساختار سني، برتري معناداري نسبت به روستاهاي مهاجرفرست دارند. به بيان ديگر، شاخص هاي اقتصادي و انساني در فرايند جذب جمعيت موثر بوده اند. اگر چه در طرح هاي آينده، علاوه بر اين دو، ارتقاي شاخص هاي ارزشمند محيطي و اجتماعي ضرورتي حياتي دارد.