بانک مقالات جغرافیا

انحلال سنگ هاي آهکي در منطقه تخت سليمان، دولين هاي متعددي را با اندازه هاي مختلف به وجود آورده است. اندازه گيري متغيرهايي مانند مساحت، پيرامون، عمق، قطر بزرگ، قطر کوچک، شاخص دايره واري، نسبت کشيدگي و ارتفاع از سطح دريا براي 36 دولين مورد بررسي، اين امکان را فراهم کرد تا دولين ها را به‏ روش تحليل خوشه اي، دسته‏بندي و تجزيه و تحليل کنيم. اندازه گيري و ثبت ويژگي هاي مورفومتريک دولين ها از طريق نقشه برداري دقيق محدوده مورد مطالعه، پردازش و تحليل آنها با نرم افزارهاي آماري و گرافيکي، و همچنين بررسي هاي ميداني صورت گرفته است. در تحليل خوشه اي که به ‏روش فاصله از نزديک ترين همسايه انجام شده است، کوشيده ايم تا دولين هاي محدوده مورد مطالعه را در گروه هايي با ويژگي هاي نسبتا همسان دسته بندي کنيم. دولين هاي اين محدوده در پنج گروه بدين شرح دسته بندي شده اند؛ 32 دولين در گروه اول جاي گرفته و هر‏ کدام از دولين هاي شماره 3، 5، 16 و 21 به تنهايي در يک گروه جداگانه قرار گرفته اند. دولين هاي گروه اول ويژگي هاي مورفومتريک نزديک به هم دارند، اما دولين هاي گروه هاي ديگر، به ويژه گروه چهارم و گروه پنجم، با آنها تفاوت زيادي دارند. نقش عوامل زمين ساختي و فرسايشي در پيداش و تغيير شکل دولين هاي گروه اول و با چهار گروه ديگر تا حدودي متفاوت است. گسل ها در شکل گيري و تحول دولين ها، به ويژه دولين گسلي و دولين هلالي‏ شکل نقش مهمي دارند. تمرکز انحلال و شدت فرسايش در تحول دولين دريژچال و عامل ارتفاع از سطح دريا در گسترش دولين سنگ صخره اي داراي نقش بيشتري است.

 نسخه قابل چاپ