بانک مقالات علوم اجتماعی

بررسي حاضر به بازسازي معنايي پيامدهاي نوسازي از رويكرد تفسيرگرايي اجتماعي مي پردازد. رويكرد تفسيرگرايي اجتماعي با تاكيد بر بينش سازه گرايانه اجتماعي بر اين باور است كه كنشگران اجتماعي نقش اصلي در ساخت و بازسازي زندگي اجتماعي خود ايفا كرده و به گونه اي بازانديشانه و آگاهانه در برابر محيط و تغييرات آن عمل مي كنند. اين رويكرد، برخلاف رويكرد پوزيتيويستي، كه بر اصالت محيط، نظم و قاعده مندي در واقعيات اجتماعي و ثبات ماهيت انسان تاكيد دارد، به اصالت انسان، سياليت و بر ساخته شدن مداوم واقعيات اجتماعي و نيز انعطاف پذيري ماهيت انسان معتقد است. در اين مقاله با به كارگيري اين رويكرد سعي شده است به درك و تفسير پيامدهاي نوسازي در قالب مطالعه موردي اورامانات كردستان از منظر ساكنان آن سامان پرداخته شود.
اورامان تحت منطقه اي است روستايي و كوهستاني كه در جنوب غربي شهرستان مريوان واقع شده است. ساكنان اين منطقه عمدتا به فعاليت هاي دامداري، باغداري و كشاورزي محدود مي پردازند. با اين وجود در طي چند سال اخير، تغيير و تحولاتي مانند پيدايش فعاليت هاي اقتصادي جديد، تكنولوژي و امكانات مدرن، آموزش و بهداشت نوين و ديگر عناصر نوين منطقه پديد آمده اند كه بر ساختار اجتماعي اين جامعه تاثير گذاشته اند. لذا درك و تفسير مردم از شرايط، فرآيند و پيامدهاي اين تغييرات از اهميت به سزايي برخوردار است.
روش شناسي پژوهش حاضر، كيفي است و از روش مردم نگاري براي انجام دادن عمليات تحقيق و انجام دادن كليه مراحل كار ميداني استفاده شده است. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات و ارايه نظريه نهايي از روش نظريه زمينه اي استفاده شده است.
هدف عمده اين مطالعه عبارت است از بررسي درك، تفسير و ارزيابي پيامدهاي نوسازي آن طور كه توسط مردم تحت مطالعه تجربه مي شوند، در اين مطالعه پيامدهاي نوسازي در ابعاد اقتصادي، قشربندي اجتماعي، آموزش مدرن، بهداشت مدرن، اعتقادات، تكنولوژي، ارتباطات و حمل و نقل،‌ زبان، خويشاوندي و تعاملات اجتماعي مورد بررسي قرار گرفتند. بعد از انجام دادن عمليات كدگذاري باز، محوري و گزينشي، براي هر يك از ابعاد فوق يك مقوله هسته و مدل زمينه اي - پارادايمي ارايه شده مقولات هسته عبارت بودند از: ارتقاي معيشتي، رهايي، توانمندساز / فشارآور، افزايش اميد به زندگي، بقاي اصول، رفاه آفرين / چالش برانگيز، تسهيل بخشي، چالش زباني، ميل به بازگشت و تضعيف شبكه ها. مقوله هسته نهايي در اين مطالعه درك نوسازي به مثابه ساختار بخش و ساختارشكن است. بر اساس اين مقوله، مردم اورامان پيامدهاي نوسازي را به مثابه ساختاربخش و ساختارشكن دريافته اند كه در آن نوسازي از يك طرف ساختارهاي جديدي به جامعه آنان بخشيده است اما همزمان بسياري از ساختارهاي سنتي آنان را نيز دچار افول كرده است. مقوله هسته مذكور در قالب يك مدل زمينه اي - پارادايمي شامل شرايط، تعاملات (استراتژي ها) و پيامدها ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ