بانک مقالات علوم اجتماعی

مقاله با تکيه بر آن که در هر دو انقلاب مشروطيت و اسلامي، کاهش قدرت مرکزي منتهي به رشد فزاينده تعداد روزنامه ‌ها شده است، از طريق تحليل محتواي سرمقاله نخستين شماره روزنامه‌ هاي تازه انتشار در دو مقطع 891 روزه از انقلاب مشروطيت و 614 روزه از انقلاب اسلامي و با تکيه بر تعبيري از مفهوم ارزش که از نمونه تعاريف منعکس در منابع 1946 تا 2008 استخراج شده، جستجوگر تفاوت‌ ها و شباهت ‌هاي دو انقلاب شد. نتايج نشان داد که در هر دو انقلاب پيرامون اين امر كه چه چيزي بد و نامطلوب است، توافق بيشتري از چه چيزي خوب و مطلوب است وجود داشته، با اين تفاوت که تعدد و تنوع ارزش‌ هاي منفي در انقلاب اسلامي به مراتب بيش از انقلاب مشروطيت بوده است. به عبارت ديگر، در انقلاب اسلامي، بيش از انقلاب مشروطيت به ارزش‌ هاي منفي توجه ‌شده و انقلاب اسلامي بيشتر از انقلاب مشروطيت متمرکز بر بيان نخواسته ‌ها بوده تا خواسته ‌ها.
در انقلاب مشروطيت، شيفتگي به تجدد غربي و در انقلاب اسلامي، نفرت از تجدد غربي ديده شد. در انقلاب اسلامي، ارزش گزاري مثبت به رهبري انقلاب، از مقوله‌ هايي بود که اختلافي درباره آن ميان اکثر گروه‌ ها وجود نداشت؛ در حالي که در انقلاب مشروطيت، هيچ فردي چنين پايگاهي نداشت. در انقلاب مشروطيت در مورد ارزش مثبت دانستن دانش، دانشمند و تخصص، اختلافي نبود و در انقلاب اسلامي در مورد پايين بودن سهم اين ارزش ‌ها اختلافي وجود نداشت. در انقلاب اسلامي، همه گروه ‌ها در نگاه منفي به شاه و نظام سلطنتي توافق داشتند؛ حال آن که در مشروطيت، نگاه منفي نسبت به سلسله قاجار متمرکز بود، نه نظام سلطنتي؛ آن چنان که شاهان باستان و شکوه و عظمت گذشته آنان براي ملت تحقير شده آن روزگار ايران، ارجمند بود.

 نسخه قابل چاپ