بانک مقالات علوم اجتماعی

در سال هاي اخير بررسي بافت کلان متني و گفتماني و تاثيري که گزينش قالب هاي کلان سخن بر الگوهاي نحوي مي گذارند مورد علاقه و توجه زياد زبانشناسان قرار گرفته است. بر همين اساس مقاله حاضر نتيجه تلاشي است که هدف آن علاوه بر تجزيه و تحليل گفتماني گونه خاصي از متون رسانه هاي گروهي، يعني سر مقاله هاي روزنامه هاي فارسي، پرداختن به ساخت نحوي آنها را نيز مورد نظر داشته است. بدين منظور، تعداد 60 سر مقاله بطور تصادفي از 6 روزنامه اخبار، کار و کارگر، جمهوري اسلامي، کيهان، ايران، و رسالت (از هر روزنامه 10 سر مقاله) انتخاب شدند. در سطح کلان، سرمقاله ها بر اساس الگوي سه جزئي، شامل مقدمه يا راهنما، پيرو و نتيجه يا ارزشيابي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. هدف اوليه تحقيق حاضر يافتن پاسخ اين سؤال بود که آيا بافت کلان گفتمان در دو زبان فارسي و انگليسي متفاوت است يا نه؟ قسمت اول مقاله پاسخ به اين سوال را ارائه خواهد داد. بخش دوم مقاله، انواع ساختار نحوي به کار رفته در جملات و ارتباط آنها را با عملکرد جملات در بافت کلان بررسي مي نمايد.
نتايج به دست آمده، حاکي از آن است که سر مقاله هاي فارسي نيز بر اساس واحدهاي سه گانه مورد نظر بوليوار، سازمان يافته اند. اين شباهت ميان دو زبان فارسي و انگليسي مي تواند نشانه اي از جهاني بودن بافت کلان گفتماني باشد. همچنين نتايج به دست آمده از تجزيه و تحليل ساختار نحوي جملات، نشان مي دهد که معمول ترين قالب نحوي به کار گرفته شده در ساختار جملات، ساخت معلوم و پس از آن به ترتيب جملات ربطي و ساخت مجهول مي باشد. علاوه بر آن مشاهده گرديد که جملات استفهامي بيشتر در بخش مقدمه، جملات مجهول در جملات پيرو و جملات شرطي و ربطي در نتيجه به کار رفته اند. در مجموع و با توجه به تجزيه و تحليل جملات، سر مقاله هاي روزنامه اخبار را مي توان "معمولي" توصيف نمود، کار و کارگر را "تاکيدي"، کيهان را "تعاملي"، "تفسيري"، "پيشنهادي" و "تاکيدي"، ايران را "تفسيري" و "ساده"، و رسالت را "غير معلوم" ناميد. همچنين از نظر ساختار جملات، دو روزنامه جمهوري اسلامي و کيهان داراي بيشترين جملات پيچيده بودند.

 نسخه قابل چاپ